14 april 2024
dinsdag 16 april 2024
Rijnstrangen
Op zoek naar weer eens een leuke soort kwam ik bij de Jezuïtenwaai terecht, voor roodkopklauwier die daar gisteren was ontdekt. Ik werd al gauw uit de droom geholpen en dat had ik al een beetje zien aankomen want geen enkele melding vanochtend: die was er niet meer. Jammer natuurlijk, maar geen drama. Hij was eigenlijk vooral een kapstokje geweest om een leuk tochtje naar een mooie omgeving aan op te hangen. De Rijnstrangen, in een uithoek van het land voorbij Arnhem tussen Duiven en Pannerden, zijn ook zonder roodkopklauwier de reis wel waard. In elk geval was er heel acceptabele compensatie van een rode wouw die een paar kilometer verderop rondvloog boven de rietvelden en de watergangen van Berghoofdseveer. Rode wouw is zo’n soort die eigenlijk alles goed maakt, van rode wouw wordt je altijd blij. Daarnaast bruine kiekendieven, hoempende roerdompen, zomertaling, geelpootmeeuwen, gele kwikstaarten, gekraagde roodstaart en braamsluiper: allemaal niet zeldzaam maar er was dus genoeg te beleven. Mijn eerste landkaartje van het jaar, mijn eerste glassnijder en vuurjuffer, alleen de namen al … Maar eigenlijk waren die toch een beetje bijzaak. Hoofdzaak was dat landschap van de Rijnstrangen. Dat oude rivierenland van waterlopen en rietvelden, van oude rivierarmen en ooibossen, een landschap gevormd in de vele eeuwen dat de rivier hier nog haar eigen gang kon gaan, niet gekooid door dijken en dammen. Lang geleden dus, maar sindsdien gekoesterd en gecultiveerd. Geen toonbeeld meer van maar een herinnering aan de krachten die zo’n rivier uitoefent als je hem zijn gang laat gaan.
14 april 2024
14 april 2024
zaterdag 13 april 2024
Van alles en nog wat
Er was voor vandaag meer dan 20 graden Celsius voorspeld en volop zon dus daar moest ik iets mee. De vraag wat dan wel, was eerlijk gezegd al grotendeels beantwoord. Vanmorgen zou ik Marjan en Harriët blauwborst gaan laten zien, want die is zo mooi en Marjan had er nog nooit een gezien. Dus om 7 uur op weg naar Tienhoven, waar ik er wel een wist te zitten.
De eerste blauwborst hadden we al in de Molenpolder. Hij zat dicht langs het weggetje te zingen en liet zich geruime tijd prachtig zien. We konden dus naar huis, maar gingen toch maar door naar Tienhoven. In de Tienhovense plassen zongen snor en cetti’s zanger en ineens klonk het ‘koekoek koekoek’. Die was mooi op tijd. Verderop bij de eendenkooi de blauwborst die ik gepland had. Hij zong volop en ook deze liet zich fraai zien. Ook iemand met meer dan 400 soorten op zak wordt daar nog gelukkig van. Missie volbracht dus, belofte voldaan. Nog even een hoempende roerdomp en de dames vertrokken naar andere verplichtingen.
Alleen verder. Naar de Veenkade: baltsende havik, minimaal vier bruine kiekendieven en alweer de eerste sprinkhaanzanger, het voorjaar verzet onverstoorbaar zijn pionnen, precies zoals ieder jaar. En naar Maarssen en naar de Haarrijnse plas voor liefst zeven grote zee-eenden die daar gisteren zijn ontdekt. Ook vandaag zaten ze er nog, prachtig dichtbij vanaf de noordoostoever van de westelijke plas.
Ook de avond was al gepland: we zouden op avondexcursie gaan naar het rivierengebied. Op weg naar de verzamelplaats nog even zelf iets verzonnen, hoewel ook weer niet helemaal: op de Uithof waren beflijster en zwarte roodstaart gemeld dus daar nog even langs gefietst. Beide gevonden en beide mooi gezien.
Rivierengebied werd Everdingense waard. Plannen voor meerdere bestemmingen vanavond bleken iets te ambitieus maar dat bleek geen enkel bezwaar: Everdingen verzorgde een volmaakte avond. Roerdompen hoempten, tussen de grutto’s bevonden zich enkele glaszuivere ijslanders en we vonden kluten en kleine plevieren. Van de diverse cetti’s zangers die op onze route zongen, liet er één zich aardig zien. Maar het hoogtepunt van de avond kwam op conto van enkele roerdompen die een show weggaven zoals ik nog maar zelden gezien had. Aan de overkant van de smalle nevengeul verscheen er een open en bloot voor de rietkraag. En al gauw zagen we een tweede. Allebei volledig vrij zichtbaar en zowat beeldvullend in de telescoop, voerden ze een soort paringsdans uit van vier bruine rietmonsters. Ze wandelden langs het water, stonden soms even stil, soms strekte de een zich tot een soort paalhouding en een andere keer ging de ander diep door de knieën en maakte zich breed, waarop de diep resonerende baltsroep klonk. Na een tijdje verdwenen ze rechts uit beeld, maar toen zagen we er ineens links eentje tevoorschijn komen. En zelfs een tweede, een vierde dus feitelijk, namen we aan. Waarop zich min of meer hetzelfde tafereel afspeelde als zojuist.
Als toegift nog een stuk of zes regenwulpen tussen de grutto’s en de kluten en we konden naar huis.
6 april 2024
De eerste blauwborst hadden we al in de Molenpolder. Hij zat dicht langs het weggetje te zingen en liet zich geruime tijd prachtig zien. We konden dus naar huis, maar gingen toch maar door naar Tienhoven. In de Tienhovense plassen zongen snor en cetti’s zanger en ineens klonk het ‘koekoek koekoek’. Die was mooi op tijd. Verderop bij de eendenkooi de blauwborst die ik gepland had. Hij zong volop en ook deze liet zich fraai zien. Ook iemand met meer dan 400 soorten op zak wordt daar nog gelukkig van. Missie volbracht dus, belofte voldaan. Nog even een hoempende roerdomp en de dames vertrokken naar andere verplichtingen.
Alleen verder. Naar de Veenkade: baltsende havik, minimaal vier bruine kiekendieven en alweer de eerste sprinkhaanzanger, het voorjaar verzet onverstoorbaar zijn pionnen, precies zoals ieder jaar. En naar Maarssen en naar de Haarrijnse plas voor liefst zeven grote zee-eenden die daar gisteren zijn ontdekt. Ook vandaag zaten ze er nog, prachtig dichtbij vanaf de noordoostoever van de westelijke plas.
Ook de avond was al gepland: we zouden op avondexcursie gaan naar het rivierengebied. Op weg naar de verzamelplaats nog even zelf iets verzonnen, hoewel ook weer niet helemaal: op de Uithof waren beflijster en zwarte roodstaart gemeld dus daar nog even langs gefietst. Beide gevonden en beide mooi gezien.
Rivierengebied werd Everdingense waard. Plannen voor meerdere bestemmingen vanavond bleken iets te ambitieus maar dat bleek geen enkel bezwaar: Everdingen verzorgde een volmaakte avond. Roerdompen hoempten, tussen de grutto’s bevonden zich enkele glaszuivere ijslanders en we vonden kluten en kleine plevieren. Van de diverse cetti’s zangers die op onze route zongen, liet er één zich aardig zien. Maar het hoogtepunt van de avond kwam op conto van enkele roerdompen die een show weggaven zoals ik nog maar zelden gezien had. Aan de overkant van de smalle nevengeul verscheen er een open en bloot voor de rietkraag. En al gauw zagen we een tweede. Allebei volledig vrij zichtbaar en zowat beeldvullend in de telescoop, voerden ze een soort paringsdans uit van vier bruine rietmonsters. Ze wandelden langs het water, stonden soms even stil, soms strekte de een zich tot een soort paalhouding en een andere keer ging de ander diep door de knieën en maakte zich breed, waarop de diep resonerende baltsroep klonk. Na een tijdje verdwenen ze rechts uit beeld, maar toen zagen we er ineens links eentje tevoorschijn komen. En zelfs een tweede, een vierde dus feitelijk, namen we aan. Waarop zich min of meer hetzelfde tafereel afspeelde als zojuist.
Als toegift nog een stuk of zes regenwulpen tussen de grutto’s en de kluten en we konden naar huis.
6 april 2024
woensdag 27 maart 2024
Binnenveld
Het was kermis, gistermiddag in het Binnenveld tussen Wageningen en Veenendaal: poelruiter, steppekievit en steppekiekendief binnen een straal van een kilometer. Gisteren lukte het me niet om te gaan kijken maar vanochtend dwongen ze me tot actie. Vooral die steppekievit had wat mij betreft de hoogste prioriteit: een wereldwijd bedreigde soort uit zuidelijk Azië, en naar verluidt ook nog eens prachtig in zomerkleed. Het zou pas mijn derde ooit zijn en mijn eerste sinds 17 jaar. Tussendoor ook nog eens twee keer gedipt. Dus Poetin mag op het punt staan de derde wereldoorlog te beginnen, Wilders mag op het punt staan Nederland de vernieling in te helpen en wat was er toch nog meer aan de hand in de wereld? oh ja, klimaat: het klimaat mag misschien wel binnen enkele decennia aan alles een einde maken, Anton en ik gingen naar het Wageningse Binnenveld, dat stukje boerenlandnatuur waar samenwerking tussen boeren en natuurbeheerders zoveel moois heeft gebracht. Overal baltsende grutto’s en wulpen, zingende blauwborsten, maar hoewel dat eigenlijk van veel grotere waarde is dan zo’n eenzame verdwaalde zeldzaamheid, hadden we daar nog even geen aandacht voor want we haastten ons over het fietspad langs het valleikanaal naar de plek waar we volgens aanwijzingen van Google maps moesten wezen om steppekievit te zien.
Op de aangewezen plek aangekomen inderdaad: steppekievit. Daar kan ik verder kort over zijn: hij zat op beschaafde afstand, herkenbaar door de verrekijker en prachtig door de scope. Hij bevond zich in een groepje kieviten en af en toe gingen die op de vleugels, zodat ons ook zicht op een vliegende steppekievit werd gegund en ook zo is die het aanzien waard. Het was een heel gelukkige afloop na een uur dat toch weer spannender was geweest dan ik gehoopt had. Toen hij al om half zeven in de ochtend werd terug gemeld ging ik nog hoopvol op weg. Maar een kwartier later was de melding: ‘nu uit beeld en eigenlijk kwijt’. Poelruiter en kiekendief waren toen helemaal nog niet gemeld dus ik zag al een driedubbele dip aankomen. Maar kort voor we de parkeerplaats aan de Werftweg opreden, werd steppekievit weer teruggevonden en even later werd ook de poelruiter ter plaatse gemeld. Dus toen we op de kievit waren uitgekeken (nou ja, eigenlijk nog lang niet natuurlijk maar wanneer wel?) gingen we op weg naar de poelruiter, hemelsbreed amper een kilometer verderop.
Ook deze werkte voorbeeldig mee en zat meteen voor ons klaar. Sterker nog: hij foerageerde langs de oever van de plas water voor ons en belandde daarbij uiteindelijk op amper twintig meter van ons vandaan. Volledig open en bloot toonde hij al zijn bijzondere kwaliteiten, zijn ranke gestalte, zijn fijne snaveltje, zijn subtiele tekening: het fotomodel onder de steltlopers. Terwijl een bokje, af en toe zichtbaar foeragerend in de oevervegetatie, een prettige bijrol vervulde.
Wat nog ontbrak was steppekiekendief. Een zoektocht in de omgeving leverde onder andere nog vele baltsende grutto’s en wulpen op, een mooie zingende blauwborst, een paar zomertalingen, een paar pijlstaarten, een volwassen pontische meeuw en een groepje kemphanen, maar steppekiek liet het afweten. Niemand kon hem vinden vandaag.
Op de aangewezen plek aangekomen inderdaad: steppekievit. Daar kan ik verder kort over zijn: hij zat op beschaafde afstand, herkenbaar door de verrekijker en prachtig door de scope. Hij bevond zich in een groepje kieviten en af en toe gingen die op de vleugels, zodat ons ook zicht op een vliegende steppekievit werd gegund en ook zo is die het aanzien waard. Het was een heel gelukkige afloop na een uur dat toch weer spannender was geweest dan ik gehoopt had. Toen hij al om half zeven in de ochtend werd terug gemeld ging ik nog hoopvol op weg. Maar een kwartier later was de melding: ‘nu uit beeld en eigenlijk kwijt’. Poelruiter en kiekendief waren toen helemaal nog niet gemeld dus ik zag al een driedubbele dip aankomen. Maar kort voor we de parkeerplaats aan de Werftweg opreden, werd steppekievit weer teruggevonden en even later werd ook de poelruiter ter plaatse gemeld. Dus toen we op de kievit waren uitgekeken (nou ja, eigenlijk nog lang niet natuurlijk maar wanneer wel?) gingen we op weg naar de poelruiter, hemelsbreed amper een kilometer verderop.
Ook deze werkte voorbeeldig mee en zat meteen voor ons klaar. Sterker nog: hij foerageerde langs de oever van de plas water voor ons en belandde daarbij uiteindelijk op amper twintig meter van ons vandaan. Volledig open en bloot toonde hij al zijn bijzondere kwaliteiten, zijn ranke gestalte, zijn fijne snaveltje, zijn subtiele tekening: het fotomodel onder de steltlopers. Terwijl een bokje, af en toe zichtbaar foeragerend in de oevervegetatie, een prettige bijrol vervulde.
Wat nog ontbrak was steppekiekendief. Een zoektocht in de omgeving leverde onder andere nog vele baltsende grutto’s en wulpen op, een mooie zingende blauwborst, een paar zomertalingen, een paar pijlstaarten, een volwassen pontische meeuw en een groepje kemphanen, maar steppekiek liet het afweten. Niemand kon hem vinden vandaag.
Twee uit drie dus, ik kan ermee leven en ga over tot de orde van de dag. Weer met Poetin en Wilders.
26 maart 2024
Meer twitchen: Stukjes griel
26 maart 2024
Meer twitchen: Stukjes griel
maandag 25 maart 2024
Arkemheen
De weersomstandigheden waren spectaculair vandaag, groots en meeslepend. Bui na bui, soms fel en soms met hagel, en tussendoor al even felle opklaringen. Een helderblauwe hemel en tegelijk zonbeschenen loodgrijze buienluchten: een rijke inspiratiebron voor romantische landschapschilders. Voeg daarbij de harde en koude noordwestenwind en het moge duidelijk zijn dat het met het voorjaar nog niet zo wil vlotten. Toch is dat ook maar ten dele waar. Want dat het voorjaar toch echt onomkeerbaar begonnen is, bleek me vandaag evengoed.
Ik wilde al een tijdje weer eens naar Arkemheen. Het was me om de grutto’s te doen, krachtige voorjaarsbodes die weer massaal in ons land zijn teruggekeerd. En grutto’s kreeg ik, honderden luidruchtige grutto’s pleisterend in de plasdras langs het Nekkeveld. Hollands polderland zoals honderd jaar geleden: het bestaat dus nog. Ertussen ook tientallen ijslandse grutto's, migranten die nog een aardig stukje te gaan hebben op hun reis naar hun veel noordelijkere broedgebieden. Ze zijn wat compacter dan onze grutto’s en heel wat kleurrijker. Sommige zagen er prachtig en karakteristiek uit en toonden alle kenmerken die in de boekjes zijn terug te vinden.
Verder duizenden smienten, tientallen wintertalingen, groepje kemphanen, tureluurs en wat pijlstaarten, slobeenden, kleine plevieren en bonte strandlopers. En op een paal in het land een prachtige slechtvalk. Alles bestrooid door de welluidende klanken van zingende veldleeuweriken, hier nog algemeen. Ook heel wat baltsende grutto's, buiten de pleisterende groepen, dus lokale vogels neem ik aan, die hun broedarealen al hebben ingenomen. Veldleeuweriken en grutto's: ze staan symbool voor de achteruitgang van het platteland maar hier heb je ze dus nog volop. Het kan dus wel, mooie en vogelrijke polders, al zullen we het daarbij waarschijnlijk meer van lokale samenwerking moeten hebben dan van de landelijke politiek.
23 maart 2024
Ik wilde al een tijdje weer eens naar Arkemheen. Het was me om de grutto’s te doen, krachtige voorjaarsbodes die weer massaal in ons land zijn teruggekeerd. En grutto’s kreeg ik, honderden luidruchtige grutto’s pleisterend in de plasdras langs het Nekkeveld. Hollands polderland zoals honderd jaar geleden: het bestaat dus nog. Ertussen ook tientallen ijslandse grutto's, migranten die nog een aardig stukje te gaan hebben op hun reis naar hun veel noordelijkere broedgebieden. Ze zijn wat compacter dan onze grutto’s en heel wat kleurrijker. Sommige zagen er prachtig en karakteristiek uit en toonden alle kenmerken die in de boekjes zijn terug te vinden.
Verder duizenden smienten, tientallen wintertalingen, groepje kemphanen, tureluurs en wat pijlstaarten, slobeenden, kleine plevieren en bonte strandlopers. En op een paal in het land een prachtige slechtvalk. Alles bestrooid door de welluidende klanken van zingende veldleeuweriken, hier nog algemeen. Ook heel wat baltsende grutto's, buiten de pleisterende groepen, dus lokale vogels neem ik aan, die hun broedarealen al hebben ingenomen. Veldleeuweriken en grutto's: ze staan symbool voor de achteruitgang van het platteland maar hier heb je ze dus nog volop. Het kan dus wel, mooie en vogelrijke polders, al zullen we het daarbij waarschijnlijk meer van lokale samenwerking moeten hebben dan van de landelijke politiek.
23 maart 2024
dinsdag 12 maart 2024
In de regen
Het regende weer eens vanmorgen, hardnekkig en langdurig. Ik liet dat natuurlijk niet op me zitten en ben gewoon de Gagelpolder in gefietst. In de regen zongen daar de vogels onverstoorbaar de lente tegemoet. Bij alles wat we momenteel moeten ondergaan, van kabinetsformatie tot klimaatrampen tot boerenprotesten tegen de week zonder zuivel en vlees (hoe lang nog voor ze met hun trekkers bij ons op de stoep staan om ons te gebieden ook dagelijks hun dagelijks stukje vlees op tafel te zetten?) is het wel zo geruststellend dat de natuur, verzopen door de zoveelste regenvloed en verstikt door het stikstofoverschot, tegen de klippen op ook bij zulk weer toch nog gewoon haar eigen gang gaat en het voorjaar als vanouds zijn pionnen verzet. Vanmorgen zongen ook bij ons in het Gagelspeelbos ondanks de regen op diverse plekken weer de tjiftjaffen. Roodborsten prevelden hun gebed zonder end en zanglijsters zaten als hogepriesters te orakelen in de boomtoppen. Luidkeels en bij decreet kondigen ze het voorjaar af. Lente, daar helpt geen moedertje lief aan.
11 maart 2024
11 maart 2024
maandag 11 maart 2024
Een verrukkelijke lentedag
Het was een verrukkelijke lentedag. Ik bracht die door in de omgeving van Winterswijk, een van de beste plekken om zo’n verrukkelijke lentedag door te brengen. Zo heb je er, op maar een paar kilometer fietsen van het station, Bekendelle, een van de fraaiste beekbegeleidende bossen die ik ken. Kronkelige bomen en warrelig kreupelhout ontspringen er aan duistere poelen. Ik werd er getrakteerd op onder andere een fraaie kleine bonte specht, roffelend in de top van een dode boomtak, op een vlak boven mijn hoofd foeragerende middelste bonte specht en op een af en toe zachtjes maar kristalhelder zingende kortsnavelboomkruiper. Alle drie hele fijne traktaties. Speenkruid en bosanemonen bloeiden, grote lijster, zanglijster, roodborst en vink zongen, grote bonte spechten roffelden en een grote gele kwikstaart was er flink actief. Onder andere. Meer lenteachtig krijg je het momenteel niet. Wel was het nog bewolkt en tamelijk fris toen ik er was, al begon de zon al voorzichtig door het wolkendek heen te schemeren.
Op weg naar de steengroeve begon het steeds meer op te klaren en eenmaal bij de oude groeve scheen de zon volop. Dat resulteerde meteen in grote vos, een fraaie vroege lentevlinder die vroeger heel zeldzaam was maar tegenwoordig vooral in het oosten van het land vrij algemeen schijnt te zijn. Maar bij mij thuis heb je die niet dus ik was er blij mee. Twee foerageerden er dichtbij en prachtig op een bloeiend wilgje: hoe lente wil je het hebben? Al was de oehoe er onvindbaar, de oude nestlocatie lijkt dit jaar verlaten. Helemaal onverwachts was dat niet: ik had helemaal geen meldingen gezien op Waarneming.nl.
Een onverwachte bonus deze lentedag was de kraanvogeltrek. Meestal komt de kraanvogeltrek elk voorjaar (en elke herfst) in twee golven en die hadden we dacht ik allebei al gehad. Dus de trek van vandaag had ik niet zien aankomen. Maar al in de trein las ik berichten van vluchten kraanvogels die over het land naar het noorden trokken en in Bekendelle had ik van ver het getrompetter gehoord van een verre trekgroep die onzichtbaar bleef. Twee waren er even later recht over me heen gevlogen.
Bij de steengroeve kreeg ik een telefoontje: er kwam uit de richting Winterswijk een flinke groep mijn kant op. Het duurde niet lang voor ik ze hoorde, wat al bijna de helft van het genoegen is, en daarna duurde het ook niet lang voor ik ze zag: een fraaie, langgerekte vlucht trok over de verre bosranden naar oost. Trekkende kraanvogels is iets dat vrijwel elke vogelaar in vervoering brengt. Het is groots en meeslepend en herinnert aan iets dat ons ontstijgt, dat zich hoog boven ons armzalig bestaan hier beneden afspeelt. Even leken ze de weg kwijt, even draaiden en cirkelden ze om elkaar heen waarna ze hun weg naar noord vervolgden.
Daarmee had ik al mijn doelsoorten deze dag binnen en had ik de verdere middag vrij om wat aan lummelen. Dat lummelen bracht me onder andere op een open plek langs de bosrand met ‘zelfbedieningsterras’ zoals een provisorisch bordje me wist te vertellen. Er was een leeg lokaaltje en verder niemand om me te helpen. Ik kon misschien nog mijn eigen thee gaan zetten maar qua zelfbediening vind ik dat een stapje te ver dus ik wilde al onverrichter zake vertrekken toen ik ineens boven me het getrompetter van kraanvogels hoorde. Op zo’n moment lopen bij elke vogelaar de rillingen over de rug. Een mooie groep van een stuk of zestig stuks vloog vrij laag over in noordoostelijke richting. Ze waren nog nauwelijks voorbij toen ik van de andere kant opnieuw kraanvogels hoorde. Daar kwam een groepje van een stuk of twintig aanvliegen, en bijna meteen ontdekte ik in hun kielzog diverse groepen van in totaal ruim honderd vogels, terwijl ook de eerste groep was omgekeerd. Het was alsof alle kraanvogels uit de wijde omtrek zich boven mij verzamelden, rondjes vlogen en met elkaar overlegden hoe hun weg te vervolgen. Dat hebben trekkende kraanvogels wel vaker: dat ze even de weg kwijt lijken en rondjes gaan draaien om het vervolg van hun route te bepalen. Dat leek zich nu recht boven mijn hoofd af te spelen. Dan kun je alleen maar in stilte toekijken en luisteren totdat ze hun weg vervolgen en aan de horizon verdwijnen.
9 maart 2024
Op weg naar de steengroeve begon het steeds meer op te klaren en eenmaal bij de oude groeve scheen de zon volop. Dat resulteerde meteen in grote vos, een fraaie vroege lentevlinder die vroeger heel zeldzaam was maar tegenwoordig vooral in het oosten van het land vrij algemeen schijnt te zijn. Maar bij mij thuis heb je die niet dus ik was er blij mee. Twee foerageerden er dichtbij en prachtig op een bloeiend wilgje: hoe lente wil je het hebben? Al was de oehoe er onvindbaar, de oude nestlocatie lijkt dit jaar verlaten. Helemaal onverwachts was dat niet: ik had helemaal geen meldingen gezien op Waarneming.nl.
Een onverwachte bonus deze lentedag was de kraanvogeltrek. Meestal komt de kraanvogeltrek elk voorjaar (en elke herfst) in twee golven en die hadden we dacht ik allebei al gehad. Dus de trek van vandaag had ik niet zien aankomen. Maar al in de trein las ik berichten van vluchten kraanvogels die over het land naar het noorden trokken en in Bekendelle had ik van ver het getrompetter gehoord van een verre trekgroep die onzichtbaar bleef. Twee waren er even later recht over me heen gevlogen.
Bij de steengroeve kreeg ik een telefoontje: er kwam uit de richting Winterswijk een flinke groep mijn kant op. Het duurde niet lang voor ik ze hoorde, wat al bijna de helft van het genoegen is, en daarna duurde het ook niet lang voor ik ze zag: een fraaie, langgerekte vlucht trok over de verre bosranden naar oost. Trekkende kraanvogels is iets dat vrijwel elke vogelaar in vervoering brengt. Het is groots en meeslepend en herinnert aan iets dat ons ontstijgt, dat zich hoog boven ons armzalig bestaan hier beneden afspeelt. Even leken ze de weg kwijt, even draaiden en cirkelden ze om elkaar heen waarna ze hun weg naar noord vervolgden.
Daarmee had ik al mijn doelsoorten deze dag binnen en had ik de verdere middag vrij om wat aan lummelen. Dat lummelen bracht me onder andere op een open plek langs de bosrand met ‘zelfbedieningsterras’ zoals een provisorisch bordje me wist te vertellen. Er was een leeg lokaaltje en verder niemand om me te helpen. Ik kon misschien nog mijn eigen thee gaan zetten maar qua zelfbediening vind ik dat een stapje te ver dus ik wilde al onverrichter zake vertrekken toen ik ineens boven me het getrompetter van kraanvogels hoorde. Op zo’n moment lopen bij elke vogelaar de rillingen over de rug. Een mooie groep van een stuk of zestig stuks vloog vrij laag over in noordoostelijke richting. Ze waren nog nauwelijks voorbij toen ik van de andere kant opnieuw kraanvogels hoorde. Daar kwam een groepje van een stuk of twintig aanvliegen, en bijna meteen ontdekte ik in hun kielzog diverse groepen van in totaal ruim honderd vogels, terwijl ook de eerste groep was omgekeerd. Het was alsof alle kraanvogels uit de wijde omtrek zich boven mij verzamelden, rondjes vlogen en met elkaar overlegden hoe hun weg te vervolgen. Dat hebben trekkende kraanvogels wel vaker: dat ze even de weg kwijt lijken en rondjes gaan draaien om het vervolg van hun route te bepalen. Dat leek zich nu recht boven mijn hoofd af te spelen. Dan kun je alleen maar in stilte toekijken en luisteren totdat ze hun weg vervolgen en aan de horizon verdwijnen.
9 maart 2024
vrijdag 8 maart 2024
Zwartkoprietzanger revisited
Het idee om zwartkoprietzanger te zien te krijgen, en dan meer dan een korte flits zoals afgelopen vrijdag, was eigenlijk totaal niet in me opgekomen. Kon alleen met heel veel geluk, leek me. Maar intussen blijkt het de afgelopen dagen toch heel wat mensen gelukt. Het heeft zelfs enkele heel acceptabele foto’s opgeleverd. Dus ik moest terug. Terug naar Rhenen, terug naar de Grebbedijk. En dus fiets ik bij het eerste ochtendlicht onderlangs de Grebbeberg. Schallende zanglijsters, kwetterende heggemussen en prevelende roodborsten, maar ook: mist. Het landschap krijgt er een bijna magisch tintje van maar het zou natuurlijk mijn plannen behoorlijk kunnen dwarsbomen.
Eenmaal ter plaatse valt het mee. Verder weg wordt alles een grijze waas maar het plasje beneden aan de dijk en het rietland daar zijn dichtbij. Grootste obstakel om de vogel te zien te krijgen is niet de mist maar het riet, net zoals dat een paar dagen terug het geval was. Hij zingt wel volop, meteen al bij aankomst, wat een plusje is ten opzichte van toen. Ik ben dan ook ruim een uur vroeger. Geregeld laat hij van die snerpende hoge tonen horen, zijn ‘nachtegaal-achtige stijgende fluittonen’ zoals de vogelgids dat uitdruk en daar word ik telkens weer een beetje blij van: het is er echt een!
Af en toe wordt-ie gezien, en daar kom ik natuurlijk voor.
De eerste keer dat ons wordt uitgelegd waar we kijken moeten, is aan mij niet besteed: ik zie niks. Dan is-ie weer stil, en uit beeld: de eerste kans gemist. Even later zingt-ie van wat verder weg, uit het riet aan de overkant van het plasje. Te ver om te mogen hopen op de gewenste zichtwaarneming. Maar ik maak me geen zorgen: ik heb nog wel een paar uur, als het moet.
Ook de tweede keer dat ons wordt uitgelegd waar we kijken moeten, weet ik de kans niet te verzilveren. Opnieuw kan ik ‘m ondanks de uitvoerige uitleg niet vinden. Ik ben hier slecht in, ik heb dat al vaker gemerkt. Maar de derde keer dat-ie gezien wordt, krijg ik ‘m zomaar in beeld. Korte tijd is-ie zichtbaar in het riet aan de achterrand van de nabije rietkraag. Veel beter dan afgelopen vrijdag, maar nog steeds te kort. Eigenlijk zie ik er maar weinig aan, dus ik ben er nog niet klaar mee.
De vierde keer dat-ie gezien wordt, zie ik onder in het riet, vlak boven het water, een vogeltje rondscharrelen. Eén moment zie ik een witte wenkbrauw die een donkere kruin begrenst, een ander moment een zwak getekende warmbruine rug. Het is meer dan zojuist maar ik ben er nog niet klaar mee. Een tijdje later vind ik hem zelf terug in de achterrand van de rietkraag. Af en toe is-ie vrij zichtbaar: opvallende witte wenkbrauwstreep, opvallende zwartachtige kruin en zwak getekende warmbruine rug. Het is niet heel veel meer dan zojuist, maar nu wel allemaal tegelijk en heel wat langer.
Zo zie ik telkens wat meer van ‘m en tenslotte zie ik mijn ultieme zwartkoprietzanger: in dezelfde rietrand als zojuist laat-ie zich geruime tijd prachtig zien. Nu zie ik ook het witte keeltje dat zo mooi afsteekt tegen de beige-achtige onderzijde. Nu sta ik gewoon geruime tijd tegen een onmiskenbare zwartkoprietzanger aan te kijken. Wat een paar dagen geleden nog ondenkbaar was: toch gelukt. Als-ie weer uit beeld verdwijnt, ben ik er wel klaar mee.
Op de terugweg klim ik nog even de Grebbeberg op. De mist hangt er nog steeds tussen de bomen en dat creëert een prachtige, bijna magische ambiance. Het is alsof ik door een sprookjesbos loop. Roep van middelste bonte specht. Ik zie een silhouet tussen de takken. Meer dan dat zit er onder deze omstandigheden niet in, maar dat deert me totaal niet. Het is prachtig hier en het is een fijne afsluiting van deze memorabele ochtend. Ik ga naar huis, nuttige dingen doen, over tot de orde van de dag.
6 maart 2024
Meer Zwartkoprietzanger
Meer twitchen: Binnenveld
Eenmaal ter plaatse valt het mee. Verder weg wordt alles een grijze waas maar het plasje beneden aan de dijk en het rietland daar zijn dichtbij. Grootste obstakel om de vogel te zien te krijgen is niet de mist maar het riet, net zoals dat een paar dagen terug het geval was. Hij zingt wel volop, meteen al bij aankomst, wat een plusje is ten opzichte van toen. Ik ben dan ook ruim een uur vroeger. Geregeld laat hij van die snerpende hoge tonen horen, zijn ‘nachtegaal-achtige stijgende fluittonen’ zoals de vogelgids dat uitdruk en daar word ik telkens weer een beetje blij van: het is er echt een!
Af en toe wordt-ie gezien, en daar kom ik natuurlijk voor.
De eerste keer dat ons wordt uitgelegd waar we kijken moeten, is aan mij niet besteed: ik zie niks. Dan is-ie weer stil, en uit beeld: de eerste kans gemist. Even later zingt-ie van wat verder weg, uit het riet aan de overkant van het plasje. Te ver om te mogen hopen op de gewenste zichtwaarneming. Maar ik maak me geen zorgen: ik heb nog wel een paar uur, als het moet.
Ook de tweede keer dat ons wordt uitgelegd waar we kijken moeten, weet ik de kans niet te verzilveren. Opnieuw kan ik ‘m ondanks de uitvoerige uitleg niet vinden. Ik ben hier slecht in, ik heb dat al vaker gemerkt. Maar de derde keer dat-ie gezien wordt, krijg ik ‘m zomaar in beeld. Korte tijd is-ie zichtbaar in het riet aan de achterrand van de nabije rietkraag. Veel beter dan afgelopen vrijdag, maar nog steeds te kort. Eigenlijk zie ik er maar weinig aan, dus ik ben er nog niet klaar mee.
De vierde keer dat-ie gezien wordt, zie ik onder in het riet, vlak boven het water, een vogeltje rondscharrelen. Eén moment zie ik een witte wenkbrauw die een donkere kruin begrenst, een ander moment een zwak getekende warmbruine rug. Het is meer dan zojuist maar ik ben er nog niet klaar mee. Een tijdje later vind ik hem zelf terug in de achterrand van de rietkraag. Af en toe is-ie vrij zichtbaar: opvallende witte wenkbrauwstreep, opvallende zwartachtige kruin en zwak getekende warmbruine rug. Het is niet heel veel meer dan zojuist, maar nu wel allemaal tegelijk en heel wat langer.
Zo zie ik telkens wat meer van ‘m en tenslotte zie ik mijn ultieme zwartkoprietzanger: in dezelfde rietrand als zojuist laat-ie zich geruime tijd prachtig zien. Nu zie ik ook het witte keeltje dat zo mooi afsteekt tegen de beige-achtige onderzijde. Nu sta ik gewoon geruime tijd tegen een onmiskenbare zwartkoprietzanger aan te kijken. Wat een paar dagen geleden nog ondenkbaar was: toch gelukt. Als-ie weer uit beeld verdwijnt, ben ik er wel klaar mee.
Op de terugweg klim ik nog even de Grebbeberg op. De mist hangt er nog steeds tussen de bomen en dat creëert een prachtige, bijna magische ambiance. Het is alsof ik door een sprookjesbos loop. Roep van middelste bonte specht. Ik zie een silhouet tussen de takken. Meer dan dat zit er onder deze omstandigheden niet in, maar dat deert me totaal niet. Het is prachtig hier en het is een fijne afsluiting van deze memorabele ochtend. Ik ga naar huis, nuttige dingen doen, over tot de orde van de dag.
6 maart 2024
Meer Zwartkoprietzanger
Meer twitchen: Binnenveld
zondag 3 maart 2024
Zwartkoprietzanger
Het was dit keer een zwartkoprietzanger die ons uit de dagelijkse sleur bevrijdde: gisteren ontdekt in een klein rietveldje langs de Grebbedijk bij Rhenen. Zat volgens de berichten gistermiddag in de motregen nog af en toe te zingen dus het moest raar lopen, wilde hij er op deze stralende lenteochtend het zwijgen toe doen. Dat moest wel een inkoppertje worden, dachten we, waarna we iets anders konden gaan doen. Iets met dwergarend, hoopten we.
Maar zoveel logica was aan de vogel niet besteed: bij aankomst was-ie stil. Hij had al zowat een uur niet van zich laten horen, werd ons verteld, dus dat werd weer wachten, dat werd weer nagelbijten. We glibberden over de dijk omlaag naar een plek aan het prikkeldraad dichtbij de rietrand. Dat bood de beste kansen, werd ons verzekerd. Waarom anderen daar dan niet stonden, is mij niet helemaal duidelijk maar aan de staat van het gras aan de voet van de dijk was wel duidelijk te zien dat velen ons hier waren voorgegaan. Urenlang stonden we met onze poten in de modder. Ruim twee-en-een-half uur ingespannen luisteren leverde echter slechts cetti’s zanger op (ook mijn jaarlijkse zichtwaarneming, dus die heb ik maar alvast binnen), roepende groene spechten, overvliegende appelvink en grote lijsters, rietgorzen en een roepend waterral. Hoe ik ook mijn best deed om uit de omgevingsruis (wind, passerende auto’s, keuvelende vogelaars, een overvliegend vliegtuig) dat zo vurig gewenste geluidje te filteren, er was niets van te horen. Intussen glibberden we wat over de tot modder gemaakte voet van de dijk en over de dijkhelling om te kijken of ze elders meer succes hadden. Neen!
We vreesden al de tweede Dip van het Jaar, een prijs die je liever maar één keer per jaar uitlooft en liefst zelfs dat niet (en het is nog nauwelijks maart), toen iemand besloot hem toch maar even te tapen. Helpt niet, werd er geroepen, is gisteren al veelvuldig geprobeerd, reageert hij niet meer op, maar binnen een minuut was-ie aan het zingen. Eerst nog wat ver, eerst nog wat gedwee maar al gauw een stuk dichterbij en uiteindelijk vrij uitbundig. Het klinkt, vond ik, net een beetje anders dan de gemiddelde kleine karekiet: wat levendiger, minder nasaal, minder monotoon, en toen hij uiteindelijk ook wat hoge en heldere fluittonen door zijn voordracht begon te strooien, was ik zelf in ieder geval helemaal voldaan. Het was weer een toptwitch geweest.
Oh ja, dat ik tot twee keer toe ongeveer waar we hem hoorden zingen iets in het riet omlaag zag duiken, laat ik even buiten beschouwing. Zo’n mogelijke zichtwaarneming telt niet mee. Heb je niks aan.
1 maart 2024
Meer: Zwartkoprietzanger revisited
Maar zoveel logica was aan de vogel niet besteed: bij aankomst was-ie stil. Hij had al zowat een uur niet van zich laten horen, werd ons verteld, dus dat werd weer wachten, dat werd weer nagelbijten. We glibberden over de dijk omlaag naar een plek aan het prikkeldraad dichtbij de rietrand. Dat bood de beste kansen, werd ons verzekerd. Waarom anderen daar dan niet stonden, is mij niet helemaal duidelijk maar aan de staat van het gras aan de voet van de dijk was wel duidelijk te zien dat velen ons hier waren voorgegaan. Urenlang stonden we met onze poten in de modder. Ruim twee-en-een-half uur ingespannen luisteren leverde echter slechts cetti’s zanger op (ook mijn jaarlijkse zichtwaarneming, dus die heb ik maar alvast binnen), roepende groene spechten, overvliegende appelvink en grote lijsters, rietgorzen en een roepend waterral. Hoe ik ook mijn best deed om uit de omgevingsruis (wind, passerende auto’s, keuvelende vogelaars, een overvliegend vliegtuig) dat zo vurig gewenste geluidje te filteren, er was niets van te horen. Intussen glibberden we wat over de tot modder gemaakte voet van de dijk en over de dijkhelling om te kijken of ze elders meer succes hadden. Neen!
We vreesden al de tweede Dip van het Jaar, een prijs die je liever maar één keer per jaar uitlooft en liefst zelfs dat niet (en het is nog nauwelijks maart), toen iemand besloot hem toch maar even te tapen. Helpt niet, werd er geroepen, is gisteren al veelvuldig geprobeerd, reageert hij niet meer op, maar binnen een minuut was-ie aan het zingen. Eerst nog wat ver, eerst nog wat gedwee maar al gauw een stuk dichterbij en uiteindelijk vrij uitbundig. Het klinkt, vond ik, net een beetje anders dan de gemiddelde kleine karekiet: wat levendiger, minder nasaal, minder monotoon, en toen hij uiteindelijk ook wat hoge en heldere fluittonen door zijn voordracht begon te strooien, was ik zelf in ieder geval helemaal voldaan. Het was weer een toptwitch geweest.
Oh ja, dat ik tot twee keer toe ongeveer waar we hem hoorden zingen iets in het riet omlaag zag duiken, laat ik even buiten beschouwing. Zo’n mogelijke zichtwaarneming telt niet mee. Heb je niks aan.
1 maart 2024
Meer: Zwartkoprietzanger revisited
dinsdag 27 februari 2024
Naar de Zeeuwse en Zuid Hollandse eilanden
Elk jaar organiseren we met vogelwacht Utrecht in februari de excursie naar de Zeeuwse en Zuid Hollandse eilanden. Veel kan er veranderen in het leven maar dat niet: februari = de Delta! Maar voor zondag 18 februari, de dag waarop de excursie dit jaar gepland stond, was zoveel regen voorspeld, de hele dag lang, dat we hem maar afbliezen. En regen kregen we, de hele dag lang, dus we waren achteraf blij dat we de excursie hadden afgeblazen. Alleen was dit wel mijn allerfavorietste excursie. Legendarische locaties als de buitenhaven van Stellendam, de polders rond Goedereede, de Brouwersdam en de Prunjepolder staan jaarlijks op het programma, aangevuld met de ene keer Strijen, een andere keer de Kwade Hoek, soms een stukje Oosterscheldekering met Neeltje Jans en als we heel stoer zijn, of als er iets bijzonders te halen valt, het Veerse meer en omgeving. Allemaal plekken die zonder auto niet aan elkaar te rijgen zijn. Met OV en fiets is dat eenvoudig niet te doen dus als ik dat nog eens wil af en toe, dan moet dat wel in het kader van een auto-excursie. En ik wil dat heel graag af en toe, toch minstens een keer per jaar. Want de Zeeuwse delta voelt voor mij een beetje als mijn tweede thuis. Ik ben gehecht geraakt aan die weidse wateren, aan die leegte tot aan het volgende dijkje, aan die uitgestrektheid, omkaderd door honderden kilometers populierenlaan, strak gespannen aan de horizon, die als een erewacht hun ragfijn silhouet van takkenbossen torsen. Aan het zonlicht dat blijft plakken aan de gouden rietvelden en de glinsterend watervlaktes. En aan de ganzen, die met tienduizenden die leegte, die uitgestrektheid innemen.
Dat zit diep. Dat voert terug tot aan mijn jonge jaren. Als tiener al werd ik door mijn oom en tante meegenomen naar de Zeeuwse en Zuid Hollandse eilanden en na al die jaren en al die vele tochtjes ken ik ze langzamerhand bijna als mijn broekzak. Ik zag er mijn eerste zaagbekken, mijn eerste kanoeten, bij Strijen mijn eerste dwergganzen, bij Stellendam mijn eerste parelduiker. Dus toen we vorige week de excursie moesten afgelasten, ijverde ik ervoor om hem in plaats daarvan met een week uit te stellen. Zo geschiedde. En dus stonden we vanmorgen om even na 8 uur in polder het Oude Land van Strijen de ochtendkou en de poolwind die ons in de nek blies, te trotseren en te turen naar een groepje dwergganzen, altijd weer de dwergganzen bij Strijen, die zich heel af en toe vertoonden als er een of twee even hun hals strekten en hun kopje boven de greppel uitstaken waarin ze de meeste tijd schuil gingen. Dan waren dat aparte kopprofiel met het kleine snaveltje en het steile voorhoofd, en de kenmerkende hoog oplopende witte kol zichtbaar. Vaak was er niet meer van ze te zien dan een paar ruggen waarvan we maar moesten aannemen dat ze aan de kopjes van zojuist toebehoorden, maar soms zat er ineens een rijtje gansjes frank en vrij op de rand van de greppel en kon je je zelfs verbeelden dat je het gelige oogringetje kon zien. Terwijl de veldleeuwerik zong en de lente aankondigde die op dat moment nog zo ver weg leek. Zoals alle jaren hier.
De duizenden en nog eens duizenden brandganzen en de honderden kolganzen, hier en evengoed in de polders bij Goedereede: ook alle jaren hetzelfde maar het verveelt nooit. Bij Goedereede gingen we op zoek naar roodhalsgans maar die konden we niet vinden. Vanaf de dijk keken we uit over het Grevelingenmeer en het eilandje Markenje, waar meer dan honderd zwartkopmeeuwen bivakkeerden, met hun sierlijke, lelieblanke vleugels en met hun koppen al zwart. We vonden er ook de eerste grutto’s van het jaar. Toch voorjaar dus.
Zo gingen we van traditie naar traditie. De buitenhaven van Stellendam, waar je uitkijkt over de randen van de Kwade Hoek en over de zandplaten voor de kust met een witte vlek van kluten en spectaculaire vluchten bonte strandlopers die om en om oogden als de dag en als de nacht. De Brouwersdam waar het dit keer betrekkelijk rustig was maar waar we op afstand toch nog wel de zwarte zee-eenden, de middelste zaagbekken en de eiders zagen en waar we met enige moeite ook kuifduiker, geoorde fuut en twee roodkeelduikers vonden. Zoals ieder jaar daar, zij het meestal gemakkelijker. We sloten af met de Prunje, waar goudplevieren, wulpen en een paar pijlstaarten, lepelaars en kleine zilverreigers een vertrouwde entourage vormden. Ook dat was niet anders dan andere jaren. En de zwarte ruiter in de Weversinlaag evenmin, of de zilverplevieren op het eilandje in de Flaauwersinlaag en de kluten in de plasjes van de oude Prunje. We zagen nog een groepje grutto's, vonden een zwarte rotgans tussen de rotganzen en keerden tevreden huiswaarts. We hadden vrijwel niets meegemaakt dat we niet in voorgaande jaren ook hadden meegemaakt, en het was geweldig geweest.
25 februari 2024
Dat zit diep. Dat voert terug tot aan mijn jonge jaren. Als tiener al werd ik door mijn oom en tante meegenomen naar de Zeeuwse en Zuid Hollandse eilanden en na al die jaren en al die vele tochtjes ken ik ze langzamerhand bijna als mijn broekzak. Ik zag er mijn eerste zaagbekken, mijn eerste kanoeten, bij Strijen mijn eerste dwergganzen, bij Stellendam mijn eerste parelduiker. Dus toen we vorige week de excursie moesten afgelasten, ijverde ik ervoor om hem in plaats daarvan met een week uit te stellen. Zo geschiedde. En dus stonden we vanmorgen om even na 8 uur in polder het Oude Land van Strijen de ochtendkou en de poolwind die ons in de nek blies, te trotseren en te turen naar een groepje dwergganzen, altijd weer de dwergganzen bij Strijen, die zich heel af en toe vertoonden als er een of twee even hun hals strekten en hun kopje boven de greppel uitstaken waarin ze de meeste tijd schuil gingen. Dan waren dat aparte kopprofiel met het kleine snaveltje en het steile voorhoofd, en de kenmerkende hoog oplopende witte kol zichtbaar. Vaak was er niet meer van ze te zien dan een paar ruggen waarvan we maar moesten aannemen dat ze aan de kopjes van zojuist toebehoorden, maar soms zat er ineens een rijtje gansjes frank en vrij op de rand van de greppel en kon je je zelfs verbeelden dat je het gelige oogringetje kon zien. Terwijl de veldleeuwerik zong en de lente aankondigde die op dat moment nog zo ver weg leek. Zoals alle jaren hier.
De duizenden en nog eens duizenden brandganzen en de honderden kolganzen, hier en evengoed in de polders bij Goedereede: ook alle jaren hetzelfde maar het verveelt nooit. Bij Goedereede gingen we op zoek naar roodhalsgans maar die konden we niet vinden. Vanaf de dijk keken we uit over het Grevelingenmeer en het eilandje Markenje, waar meer dan honderd zwartkopmeeuwen bivakkeerden, met hun sierlijke, lelieblanke vleugels en met hun koppen al zwart. We vonden er ook de eerste grutto’s van het jaar. Toch voorjaar dus.
Zo gingen we van traditie naar traditie. De buitenhaven van Stellendam, waar je uitkijkt over de randen van de Kwade Hoek en over de zandplaten voor de kust met een witte vlek van kluten en spectaculaire vluchten bonte strandlopers die om en om oogden als de dag en als de nacht. De Brouwersdam waar het dit keer betrekkelijk rustig was maar waar we op afstand toch nog wel de zwarte zee-eenden, de middelste zaagbekken en de eiders zagen en waar we met enige moeite ook kuifduiker, geoorde fuut en twee roodkeelduikers vonden. Zoals ieder jaar daar, zij het meestal gemakkelijker. We sloten af met de Prunje, waar goudplevieren, wulpen en een paar pijlstaarten, lepelaars en kleine zilverreigers een vertrouwde entourage vormden. Ook dat was niet anders dan andere jaren. En de zwarte ruiter in de Weversinlaag evenmin, of de zilverplevieren op het eilandje in de Flaauwersinlaag en de kluten in de plasjes van de oude Prunje. We zagen nog een groepje grutto's, vonden een zwarte rotgans tussen de rotganzen en keerden tevreden huiswaarts. We hadden vrijwel niets meegemaakt dat we niet in voorgaande jaren ook hadden meegemaakt, en het was geweldig geweest.
25 februari 2024
vrijdag 16 februari 2024
Hoge Veluwe
Het was weer eens tijd om ons voor even te onttrekken aan alle aardse beslommeringen en voor een paar dagen onder te dompelen in het aards paradijs. Op de Hoge Veluwe dit keer. Drie dagen zaten we in een hotelletje in Otterlo. Een best wel sjiek hotelletje, leuk gelegen, zicht op velden en bosranden en de ingang van park de Hoge Veluwe op vijf minuten lopen waarna een witte fiets het hele park aan onze voeten neerlegde. Tegen half 12 kwamen we aan bij ons hotel en rond twaalf uur betraden we voor het eerst het Nationaal Park. Het schemerde al toen we het weer verlieten. De poort was dicht toen we bij de uitgang aankwamen maar gelukkig was er een Sesam-open-u-achtige knop waarmee we de poort konden openen en het park konden verlaten. Zaterdag waren we er van half 10 tot iets over zessen en zondag van half 10 tot een uur of vier. Veel langer kon niet. En al die tijd waren we omringd door de woeste vlaktes, de heidevelden, de zandverstuivingen en de ruige grasprairies, en door de ongerepte bossen met bemost oud hout, bemoste omgevallen bomen, bemoste afgewaaide takken en bemoste stronken, het bos was af en toe groen alsof het al voorjaar was. En dat was het eigenlijk ook. Vinken zongen alweer volop, grote lijsters schalden uit de verte, veldleeuweriken jubelden boven de velden alsof de 21e eeuw nog slechts een ver toekomstvisioen uit een sciencefictionfilm van weleer was en in het oude bos maakten zwarte spechten af en toe een kabaal dat horen en zien je verging. Ook de temperatuur was soms al een beetje lenteachtig. De weersvoorspellingen waren wat wankelmoedig geweest maar zoals bijna altijd viel het erg mee. Heel af en toe viel er een klein beetje regen maar vaker scheen de zon. Meest was het wat grijs maar met weinig wind voelde het af en toe al bijna als lente.
Vaak was het rustig in het park. Soms was het natuurlijk druk maar vooral in de eerste uren na de opening kwamen we meestal geen mens tegen. Ook vogels hielden zich soms langdurig stil en op de diverse wildobservatieposten die we bezochten was dan meestal geen wild te bekennen. Maar aan het eind van de middag kwamen ze tevoorschijn. Vooral vanuit de fraaie hut met de naam Millelamel lieten zich leuke groepen edelherten zien. Een stuk of vijftien vrouwtjes en jonge beesten waren gezellig bezig op de grasweide voor de hut. Bij het bosje van Staf een paar kilometer verderop was op een avond ook een mooie groep herten zichtbaar. Die zaten weliswaar vrij ver in het veld maar daar zaten wel heel wat heren tussen, imposante beesten met imposante geweien en dat is toch hoe je edelherten het liefst ziet. Zwijnen en moeflons zagen we overigens niet, om het over wolven maar niet te hebben. Die waren er trouwens vermoedelijk mede de oorzaak van dat we geen zwijnen en moeflons zagen. De soort van het weekend was, ondanks al dat beschikbare wild, uiteindelijk toch een vogel: een fraaie velduil vloog op het Oud Reemsterveld van dichtbij op, vloog een stukje over de hei, verdween even verderop weer in de vegetatie en was daar vervolgens onvindbaar.
En intussen geen gedoe met zeldzame vogels waar ik heen wilde, al hield ik natuurlijk wel op mijn telefoon nauwlettend hoewel machteloos bepaalde websites in de gaten en zorgde een claim van een witkeelgors op vrijdagmiddag korte tijd voor de nodige onrust. Die bleek gelukkig al gauw foutief ingevoerd.
We fietsten over fietspaden richting Schaarsbergen, langs het Pampelsche veld en De Pollen, langs zandduinen en glooiende heidevelden en langs graslanden in de verre diepte, we wandelden over het Oud Reemsterveld en we fietsten over de hoofdweg weer terug. We fietsten richting Hoenderloo, langs het Deelense veld en het Zwarte veld en om het jachtslot Sint Hubertus heen en keerden over de grote vlakte weer terug. En we deden tussendoor natuurlijk ook aan cultuur. We bezichtigden het jachtslot en bezochten Kröller-Müller waar we de beeldhouwwerken en sculpturen en de schilderijen bewonderden waar anderen veel zinniger dingen over kunnen zeggen dan ik. Wat ik ervan zeggen kan is dat ik van sommige erg onder de indruk was terwijl andere me veel minder deden. Maar waarom? Dat kan ik moeilijk uitleggen. Buiten genoten we nog van die prachtige combinatie van natuur en cultuur van de beeldentuin, waar je tegelijk kunt genieten van appelvink en zwarte specht en van indrukwekkende en soms waanzinnige kunstwerken. Zo zie ik stiekem toch cultuur het liefst: de uitingen van de menselijke geest in een context van bos en (een klein beetje) hei. Na afloop fietsten we nog één keertje rond Sint Hubertus en bij Otterlo verlieten we weer het park.
11 februari 2024
Vaak was het rustig in het park. Soms was het natuurlijk druk maar vooral in de eerste uren na de opening kwamen we meestal geen mens tegen. Ook vogels hielden zich soms langdurig stil en op de diverse wildobservatieposten die we bezochten was dan meestal geen wild te bekennen. Maar aan het eind van de middag kwamen ze tevoorschijn. Vooral vanuit de fraaie hut met de naam Millelamel lieten zich leuke groepen edelherten zien. Een stuk of vijftien vrouwtjes en jonge beesten waren gezellig bezig op de grasweide voor de hut. Bij het bosje van Staf een paar kilometer verderop was op een avond ook een mooie groep herten zichtbaar. Die zaten weliswaar vrij ver in het veld maar daar zaten wel heel wat heren tussen, imposante beesten met imposante geweien en dat is toch hoe je edelherten het liefst ziet. Zwijnen en moeflons zagen we overigens niet, om het over wolven maar niet te hebben. Die waren er trouwens vermoedelijk mede de oorzaak van dat we geen zwijnen en moeflons zagen. De soort van het weekend was, ondanks al dat beschikbare wild, uiteindelijk toch een vogel: een fraaie velduil vloog op het Oud Reemsterveld van dichtbij op, vloog een stukje over de hei, verdween even verderop weer in de vegetatie en was daar vervolgens onvindbaar.
En intussen geen gedoe met zeldzame vogels waar ik heen wilde, al hield ik natuurlijk wel op mijn telefoon nauwlettend hoewel machteloos bepaalde websites in de gaten en zorgde een claim van een witkeelgors op vrijdagmiddag korte tijd voor de nodige onrust. Die bleek gelukkig al gauw foutief ingevoerd.
We fietsten over fietspaden richting Schaarsbergen, langs het Pampelsche veld en De Pollen, langs zandduinen en glooiende heidevelden en langs graslanden in de verre diepte, we wandelden over het Oud Reemsterveld en we fietsten over de hoofdweg weer terug. We fietsten richting Hoenderloo, langs het Deelense veld en het Zwarte veld en om het jachtslot Sint Hubertus heen en keerden over de grote vlakte weer terug. En we deden tussendoor natuurlijk ook aan cultuur. We bezichtigden het jachtslot en bezochten Kröller-Müller waar we de beeldhouwwerken en sculpturen en de schilderijen bewonderden waar anderen veel zinniger dingen over kunnen zeggen dan ik. Wat ik ervan zeggen kan is dat ik van sommige erg onder de indruk was terwijl andere me veel minder deden. Maar waarom? Dat kan ik moeilijk uitleggen. Buiten genoten we nog van die prachtige combinatie van natuur en cultuur van de beeldentuin, waar je tegelijk kunt genieten van appelvink en zwarte specht en van indrukwekkende en soms waanzinnige kunstwerken. Zo zie ik stiekem toch cultuur het liefst: de uitingen van de menselijke geest in een context van bos en (een klein beetje) hei. Na afloop fietsten we nog één keertje rond Sint Hubertus en bij Otterlo verlieten we weer het park.
11 februari 2024
woensdag 7 februari 2024
Giervalk of geen giervalk, that’s the question
De giervalk op Texel diende een beetje als een wekker: het was tijd om weer eens in actie te komen. De afgelopen dagen geregeld en door velen gezien in of rond de Slufter. Gisteren zelfs de hele dag lang door meer dan honderd mensen ingevoerd, dus dat leek een inkoppertje.
Bij aankomst op het zuidelijke uitkijkplatform bij de Slufter nog niets. Wel veel vogelaars, maar van de giervalk nog geen spoor. Geen paniek: gisteren werd-ie ook pas na elf uur gevonden. Maar een kleine zilverreiger, een mooie havik op een van juist die paaltjes waarop we zo graag giervalk hadden gezien, en een langs jakkerend smelleken later is het al ruim over elven en ontbreekt van de giervalk nog altijd ieder spoor. Dan weet je: het gaat spannend worden. Spannender dan je lief is. We maken een uitstapje naar een akkertje tegen de stuifdijk aan een paar honderd meter verderop, waar veertien fraters zich voortreffelijk laten bekijken, maar terug op het uitkijkplatform nog altijd geen giervalk. Inmiddels is het al bijna twaalf uur dus het wordt wel zorgwekkend nu. We gaan de Slufter in en wandelen langs slenken en schorren richting monding, op zoek naar strandleeuweriken. Die zijn ook al niet te vinden. Wel tientallen drieteenstrandlopers, honderden bonte strandlopers, wat bontbekplevieren, pijlstaarten en meer. Leuk zat natuurlijk. We houden intussen de lucht in de gaten en checken in de verte alle paaltjes die we checken kunnen, maar van de giervalk nog altijd geen spoor en ook geen enkel bericht. Terug op het platform wijden we ons nog even aan het wachten op de giervalk maar dan gaan we iets anders doen.
Net voor ik het platform verlaat wordt nog een rode wouw gemeld. Ver weg boven het welvende duinland achter de Slufter pik ik hem op. Het is een aardige opsteker maar daarna gaat het van kwaad tot erger. Tussen duizenden rot- en brandganzen bij Oosterend zoeken we vergeefs naar roodhalsgans. Telkens worden groepen ganzen opgejaagd en spreiden ze zich weer over de velden. Dat maakt het er niet gemakkelijker op en uiteindelijk geven we het op en gaan naar het gemaal Dijkmanshuizen om daar een ijsduiker in te koppen. Maar vrijwel niets wil lukken vandaag: in plaats van ijsduiker wacht ons daar de volgende dip. Niets dan wat eiders, wat brilduikers en wat middelste zaagbekken op de rimpelende wateren. Daarmee lijkt de bodem wel bereikt. Ook van de giervalk nog altijd geen nieuws. Die hebben we langzamerhand uit ons hoofd gezet.
Collega-vogelaars, ook enigszins ontdaan over het missen van giervalk en ijsduiker (hoewel natuurlijk geheel onvergelijkbare grootheden), bieden een lichtpuntje: die roodhalsgans zit er echt wel en laat zich fraai bekijken, verzekeren ze ons. Dus we rijden nog even terug, vinden de vogelaars, geparkeerd in de berm van het weggetje, en vinden prachtig vooraan in de nabije groep ganzen de roodhalsgans. Hoera, toch niet helemaal voor niks naar Texel afgereisd. Ook twee witbuikrotganzen en het bericht van een spannende valk op het strand bij de Slufter. Komt dan toch nog alles goed?
We laten er een boot voor schieten maar ter plaatse blijkt het helaas toch een slechtvalk te betreffen. Nee, deze dag verdient geen giervalk. We laten Toon nog even zien dat er echt wel wilde zwanen zitten tussen de kleine zwanen langs de Slufterweg en nemen de vijf-uurboot terug naar het vasteland.
4 februari 2024
Meer dips: Noordbroek
Bij aankomst op het zuidelijke uitkijkplatform bij de Slufter nog niets. Wel veel vogelaars, maar van de giervalk nog geen spoor. Geen paniek: gisteren werd-ie ook pas na elf uur gevonden. Maar een kleine zilverreiger, een mooie havik op een van juist die paaltjes waarop we zo graag giervalk hadden gezien, en een langs jakkerend smelleken later is het al ruim over elven en ontbreekt van de giervalk nog altijd ieder spoor. Dan weet je: het gaat spannend worden. Spannender dan je lief is. We maken een uitstapje naar een akkertje tegen de stuifdijk aan een paar honderd meter verderop, waar veertien fraters zich voortreffelijk laten bekijken, maar terug op het uitkijkplatform nog altijd geen giervalk. Inmiddels is het al bijna twaalf uur dus het wordt wel zorgwekkend nu. We gaan de Slufter in en wandelen langs slenken en schorren richting monding, op zoek naar strandleeuweriken. Die zijn ook al niet te vinden. Wel tientallen drieteenstrandlopers, honderden bonte strandlopers, wat bontbekplevieren, pijlstaarten en meer. Leuk zat natuurlijk. We houden intussen de lucht in de gaten en checken in de verte alle paaltjes die we checken kunnen, maar van de giervalk nog altijd geen spoor en ook geen enkel bericht. Terug op het platform wijden we ons nog even aan het wachten op de giervalk maar dan gaan we iets anders doen.
Net voor ik het platform verlaat wordt nog een rode wouw gemeld. Ver weg boven het welvende duinland achter de Slufter pik ik hem op. Het is een aardige opsteker maar daarna gaat het van kwaad tot erger. Tussen duizenden rot- en brandganzen bij Oosterend zoeken we vergeefs naar roodhalsgans. Telkens worden groepen ganzen opgejaagd en spreiden ze zich weer over de velden. Dat maakt het er niet gemakkelijker op en uiteindelijk geven we het op en gaan naar het gemaal Dijkmanshuizen om daar een ijsduiker in te koppen. Maar vrijwel niets wil lukken vandaag: in plaats van ijsduiker wacht ons daar de volgende dip. Niets dan wat eiders, wat brilduikers en wat middelste zaagbekken op de rimpelende wateren. Daarmee lijkt de bodem wel bereikt. Ook van de giervalk nog altijd geen nieuws. Die hebben we langzamerhand uit ons hoofd gezet.
Collega-vogelaars, ook enigszins ontdaan over het missen van giervalk en ijsduiker (hoewel natuurlijk geheel onvergelijkbare grootheden), bieden een lichtpuntje: die roodhalsgans zit er echt wel en laat zich fraai bekijken, verzekeren ze ons. Dus we rijden nog even terug, vinden de vogelaars, geparkeerd in de berm van het weggetje, en vinden prachtig vooraan in de nabije groep ganzen de roodhalsgans. Hoera, toch niet helemaal voor niks naar Texel afgereisd. Ook twee witbuikrotganzen en het bericht van een spannende valk op het strand bij de Slufter. Komt dan toch nog alles goed?
We laten er een boot voor schieten maar ter plaatse blijkt het helaas toch een slechtvalk te betreffen. Nee, deze dag verdient geen giervalk. We laten Toon nog even zien dat er echt wel wilde zwanen zitten tussen de kleine zwanen langs de Slufterweg en nemen de vijf-uurboot terug naar het vasteland.
4 februari 2024
Meer dips: Noordbroek
dinsdag 23 januari 2024
Homeyers
De dag begon eigenlijk wat ongelukkig. De trein naar Amsterdam had op station Utrecht een oplopende vertraging en er waren berichten over onregelmatigheden in de dienstverlening tussen Amsterdam en Haarlem vanwege een inmiddels verholpen seinstoring dus ik dacht, ik neem het zekere voor het onzekere en ga over Leiden naar Heemskerk. Duurt immers niet langer dan over Amsterdam en Haarlem. Maar ik zat in Leiden amper in de sprinter richting Haarlem, bleek die niet te gaan. Obstakel op het spoor. Heb ik weer! Even later bleek er een aanrijding geweest en zouden tot half één de treinen richting Haarlem niet verder gaan dan Voorhout. Ik had dus drie opties: wachten tot half een wat feitelijk geen optie was, terug naar Utrecht en alsnog reizen via Amsterdam wat bijna op hetzelfde neer zou komen, of de trein nemen naar Voorhout en van daar met de vouwfiets verder. Ik besloot dan maar het laatste en fietste vanaf Voorhout langs onder andere Lisse en Hillegom naar Vogelenzang. Er stond een weliswaar koud maar prettig meewindje, dat hielp. Tot zover mijn persoonlijke sores van vandaag.
Vanaf Vogelenzang naar Boshut ’t Panneland waar ik mijn duinwandeling begon. Het was zo’n drie-en-een-halve kilometer naar de plek van de homeyers klapekster, of taigaklapekster zoals die bij Dutchbirding heet: de soort (nou ja, ondersoort) waar het me vandaag om te doen was. Een zeer zeldzame ondersoort van de klapekster, indien aanvaard (en daar lijken goede redenen voor) het eerste geval voor Nederland, afkomstig uit diep in Rusland. Een mooie wandeling door ruig en glooiend, nog deels besneeuwd duinland en langs verschillende nog gedeeltelijk dichtgevroren infiltratiekanalen bracht me anderhalf, misschien twee uur later dan gepland op de plaats van bestemming. En daar bleek de vogel al anderhalf à twee uur niet meer gezien. Ja, de dag was wat ongelukkig begonnen.
Geteisterd door een bittere poolwind staan we te wachten en te turen over het omringende duinland. Overal waar we kijken zien we vogelaars door het terrein struinen, ongetwijfeld net als wij op zoek maar de kans om daar nu een klapekster van welke ondersoort dan ook aan te treffen, lijkt minimaal. Voorlopig moeten we genoegen nemen met een stuk of tien krooneenden in het infiltratiekanaal achter ons en onder andere pijlstaarten en brilduikers in het kanaal voor ons. En als het wachten me lang genoeg heeft geduurd, ga ik elders zoeken.
Gelukkig zijn er meer mensen die tot dat besluit zijn gekomen want als ik voor de zoveelste keer Waarneming.nl check zie ik ineens, eindelijk, een nieuwe en recente melding. Iemand heeft de vogel twintig minuten geleden anderhalve kilometer verderop teruggevonden! Kan het allemaal toch nog goed komen. Na een haastige wandeling die op zo’n moment altijd langer duurt dan je lief is vinden we, al die vogelaars die ik vanmorgen op zoek naar de klapekster al was tegengekomen, elkaar terug in een nat stukje duinland net buiten het kerngebied waar de vogel de afgelopen dagen meestal gezien werd. En daar vinden we eindelijk ook de klapekster. De vogel werkt voortreffelijk mee, laat zich prachtig zien, hoog in een kaal boompje of in de top van een struikje, en stelt ons in staat om alle benodigde kenmerken vast te stellen. Het vele wit op de vleugels natuurlijk, de witte vleugelvlek is veel uitgebreider dan bij onze klapekster. Goed zichtbaar in zit en als hij een stukje vliegt en onder andere fanatiek (maar vergeefs) achter een klein zangvogeltje aan jaagt, is duidelijk de over de volle lengte brede vleugelbaan zichtbaar. Ook de witte stuit is af en toe door de telescoop goed te zien. Het toefje wit boven het oogmasker en op het voorhoofd dat af en toe met veel moeite zichtbaar is, vind ik zelf minder overtuigend. Ik betwijfel of dat nou het verschil maakt. En of de wat lichtere kleur grijs die we menen te zien reëel is, is natuurlijk maar de vraag. Kan ook verbeelding zijn, geen vergelijkingsmateriaal bij de hand immers. Maar al met al een interessante vogel, en ook een mooie, want een klapekster. Als je een klapekster ziet, moet je tevreden zijn, homeyers of niet.
20 januari 2024
Vanaf Vogelenzang naar Boshut ’t Panneland waar ik mijn duinwandeling begon. Het was zo’n drie-en-een-halve kilometer naar de plek van de homeyers klapekster, of taigaklapekster zoals die bij Dutchbirding heet: de soort (nou ja, ondersoort) waar het me vandaag om te doen was. Een zeer zeldzame ondersoort van de klapekster, indien aanvaard (en daar lijken goede redenen voor) het eerste geval voor Nederland, afkomstig uit diep in Rusland. Een mooie wandeling door ruig en glooiend, nog deels besneeuwd duinland en langs verschillende nog gedeeltelijk dichtgevroren infiltratiekanalen bracht me anderhalf, misschien twee uur later dan gepland op de plaats van bestemming. En daar bleek de vogel al anderhalf à twee uur niet meer gezien. Ja, de dag was wat ongelukkig begonnen.
Geteisterd door een bittere poolwind staan we te wachten en te turen over het omringende duinland. Overal waar we kijken zien we vogelaars door het terrein struinen, ongetwijfeld net als wij op zoek maar de kans om daar nu een klapekster van welke ondersoort dan ook aan te treffen, lijkt minimaal. Voorlopig moeten we genoegen nemen met een stuk of tien krooneenden in het infiltratiekanaal achter ons en onder andere pijlstaarten en brilduikers in het kanaal voor ons. En als het wachten me lang genoeg heeft geduurd, ga ik elders zoeken.
Gelukkig zijn er meer mensen die tot dat besluit zijn gekomen want als ik voor de zoveelste keer Waarneming.nl check zie ik ineens, eindelijk, een nieuwe en recente melding. Iemand heeft de vogel twintig minuten geleden anderhalve kilometer verderop teruggevonden! Kan het allemaal toch nog goed komen. Na een haastige wandeling die op zo’n moment altijd langer duurt dan je lief is vinden we, al die vogelaars die ik vanmorgen op zoek naar de klapekster al was tegengekomen, elkaar terug in een nat stukje duinland net buiten het kerngebied waar de vogel de afgelopen dagen meestal gezien werd. En daar vinden we eindelijk ook de klapekster. De vogel werkt voortreffelijk mee, laat zich prachtig zien, hoog in een kaal boompje of in de top van een struikje, en stelt ons in staat om alle benodigde kenmerken vast te stellen. Het vele wit op de vleugels natuurlijk, de witte vleugelvlek is veel uitgebreider dan bij onze klapekster. Goed zichtbaar in zit en als hij een stukje vliegt en onder andere fanatiek (maar vergeefs) achter een klein zangvogeltje aan jaagt, is duidelijk de over de volle lengte brede vleugelbaan zichtbaar. Ook de witte stuit is af en toe door de telescoop goed te zien. Het toefje wit boven het oogmasker en op het voorhoofd dat af en toe met veel moeite zichtbaar is, vind ik zelf minder overtuigend. Ik betwijfel of dat nou het verschil maakt. En of de wat lichtere kleur grijs die we menen te zien reëel is, is natuurlijk maar de vraag. Kan ook verbeelding zijn, geen vergelijkingsmateriaal bij de hand immers. Maar al met al een interessante vogel, en ook een mooie, want een klapekster. Als je een klapekster ziet, moet je tevreden zijn, homeyers of niet.
20 januari 2024
donderdag 11 januari 2024
Terschelling
‘De winters worden warmer en natter’, voorspellen de klimaatmodellen. Tsja, we krijgen wat ons toekomt. En dan hebben we nog niets te klagen, het kan allemaal veel erger. Vraag maar aan de bewoners van dat stadje in noord Canada die destijds huis en haard kwijtraakten door een alles verzwelgende bosbrand. Of aan de Australiërs die een gebied zowat zo groot als heel Nederland door bosbranden verloren zagen gaan. Of aan de Australiërs die nu vechten tegen overstromingen waarbij vergeleken de wateroverlast bij ons niet meer dan een overstroomde botervloot is. Of aan de mensen in Bangladesh die door overstromingen hun oogsten verloren zagen gaan. Enzovoort enzovoort enzovoort. Bij ons is de overlast meestal toch meer een bezienswaardigheid, een toeristische attractie. Al kun je natuurlijk wachten tot er ook bij ons iets rampzaligs gebeurt. Op Terschelling was het nog lang niet zover, maar bezienswaardig was het wel. Duinfietspaden stonden soms over tientallen meters onder water. Voorheen grazige duinvalleien of speelweiden waren duinmeertjes geworden en duinmeertjes binnenzeeën. Het prikkeldraad wandelde als het ware zo het water in, bankjes stonden met de poten in het water en eenzame prullenbakken staken er uit omhoog. Soms zag je het fietspad voor je als een smal lint tussen uitgestrekte waterpartijen door lopen. Soms liepen de bosweggetjes dood op een vloed die niet alleen het weggetje maar het halve omringende bos onder water had gezet. Het was werkelijk spectaculair. Maar de materiële schade was beperkt en slachtoffers zijn voor zover bekend nog niet gevallen.
Het had baggerweer moeten zijn afgelopen week. De weersvoorspellingen voorzagen in regen, elke dag regen en van zon zou geen enkele sprake zijn. Ik had me er al helemaal op voorbereid om iedere dag gewapend met regenpak en regenbroek elk moment dat het maar enigszins toeliet de regen in te gaan. Maar zoals zo vaak, ik heb het de afgelopen maanden zelden anders meegemaakt, zoals zo vaak viel het allemaal weer reuze mee. Oh, het regende wel hoor, soms hard, soms langdurig (maar nooit allebei tegelijk), maar even vaak was het droog, soms langdurig en af en toe betrapten we zelfs een zonnetje dat voorzichtig tussen de wolken door gluurde. Laverend tussen de buien door wisten we er al met al een prima weekje van te maken. Ik ben naar het oosten en naar het westen gefietst. Heb de ondergelopen duinvalleien gezien, de duinbossen badend in het water, de overal drassige weilanden en de Waddenzee, die van nature al nat is natuurlijk. In elk geval grotendeels, in elk geval een deel van de tijd. Ik heb de kwelders gezien zoals die in het hoekje bij Seerijp, en de fascinerende dynamiek van de jonge duinvorming die zich zoals op alle Waddeneilanden overal hoog op de brede stranden ontwikkelt. De machtige opeenvolging van wad, kwelders, slenken en duinrijen van de Noordsvaarder is al een stadium verder. En West toonde ons zijn schilderachtige, bijna stadse aard met zijn gezellige straatjes, met zijn kroegen, restaurants en hotelletjes en zijn trendy winkels waar je je bijna in het centrum van Amsterdam zou wanen en met zijn Brandaris, centraal op het dorpsplein hoog verheven boven het dorp.
Ook nog vogels? Ja zeker, dat viel nog helemaal niet tegen. Al tijdens onze eerste uurtjes op het eiland, tijdens een wandeling vanuit ons vakantieappartement in Baaiduinen, zag ik in diverse groepen rotganzen in het polderland achter de Waddendijk in totaal drie zwarte en twee witbuikrotganzen, en een oudejaarsavond en een nieuwjaarsnacht vol gezelligheid, drank, vuurwerk (niet van onszelf, laat dat duidelijk zijn) en wind en regen verder lukte het me om beide al op de eerste dag van het nieuwe jaar op de nieuwe jaarlijst te plaatsen. Zo vlot gaat dat lang niet altijd, ze zijn immers vrij zeldzaam. Daarmee was het project rotgans succesvol volbracht en kon ik me gaan wijden aan het project roodhalsgans. Daartoe naar het oosten gefietst, helemaal tot voorbij Oosterend, door velden vol ganzen, duizenden rot- en brandganzen maar roodhalsgans zat daar voor zover ik zien kon niet tussen. Het project roodhalsgans moet dan ook als mislukt worden beschouwd. Ook nog even bij Oosterend aan zee geweest, over een nogal lege zee getuurd en door de pioniersduintjes hoog op het strand gestruind. Ideaal voor strandleeuweriken, vond ik, maar ik kon ze niet vinden. Ik sloot nieuwjaarsdag af met een schamele 57 soorten. Dat haal ik meestal rond Utrecht ook wel op 1 januari, maar daar zit er nooit een zwarte of een witbuikrotgans tussen en trouwens ook maar zelden een gewone.
Een cadeautje was de parelduiker de volgende dag vlakbij op het duinmeertje van Hee. Hij dook veel, was daardoor aanvankelijk zelfs moeilijk te vinden maar als-ie boven was, dan was-ie fraai. Terwijl de eenzame boom van Hee uit de hoogte op ons neerkeek.
Bij West aan Zee was het boven zee aanzienlijk drukker dan de dag ervoor bij Oosterend, al zal dat wel niet aan de locatie gelegen hebben. Tientallen roodkeelduikers vlogen er, in amper een uur telde ik er zeker honderd, allemaal naar west (west met een kleine letter w, dit om verwarring te voorkomen). Daarnaast onder andere ook tientallen zwarte zee-eenden. Die vliegen alle kanten op. Eén keer vlogen er twee grote zee-eenden met ze mee, ook een klein cadeautje. Hier ook een stuk over het strand gewandeld, door en langs een mooi en waarlijk ongerept landschap van grillige en schaars begroeide zandduinen en waterplassen in een bed van pioniersvegetatie. Ideaal voor strandleeuweriken, vond ik, maar ik kon ze niet vinden. Ik sloot de dag af in de Noordsvaarder, wandelend langs het laatste duinland en langs de eerste slikken en kwelders. Ideaal voor strandleeuweriken, vond ik, maar ik kon ze niet vinden. Wel klassieke wadvogels als rosse grutto's (tientallen), zilverplevieren (diverse), bonte en drieteenstrandlopers (honderden), kanoeten (een enkele) en kluten (een groepje van een stuk of tien).
In West vond ik in de wateren naast de veerhaven nog een mooie man ijseend. In polder Seeryp een mooie slechtvalk op een paaltje. En de laatste uurtjes voor onze terugkeer naar het dagelijks leven vond ik nog even tijd voor een laatste bezoekje aan wad en slik van de Noordsvaarder. Ideaal voor strandleeuweriken, vond ik, en warempel, dit keer vond ik ze. Een mooie groep van misschien wel 40 stuks foerageerde af en toe vlakbij tussen de plantenresten en zelfs vond ik er nog minimaal twee fraters tussen. Een fijn besluit van ons weekje Terschelling, het moet genoeg zijn om er weer een tijdje tegenaan te kunnen in het nieuwe jaar.
Het had baggerweer moeten zijn afgelopen week. De weersvoorspellingen voorzagen in regen, elke dag regen en van zon zou geen enkele sprake zijn. Ik had me er al helemaal op voorbereid om iedere dag gewapend met regenpak en regenbroek elk moment dat het maar enigszins toeliet de regen in te gaan. Maar zoals zo vaak, ik heb het de afgelopen maanden zelden anders meegemaakt, zoals zo vaak viel het allemaal weer reuze mee. Oh, het regende wel hoor, soms hard, soms langdurig (maar nooit allebei tegelijk), maar even vaak was het droog, soms langdurig en af en toe betrapten we zelfs een zonnetje dat voorzichtig tussen de wolken door gluurde. Laverend tussen de buien door wisten we er al met al een prima weekje van te maken. Ik ben naar het oosten en naar het westen gefietst. Heb de ondergelopen duinvalleien gezien, de duinbossen badend in het water, de overal drassige weilanden en de Waddenzee, die van nature al nat is natuurlijk. In elk geval grotendeels, in elk geval een deel van de tijd. Ik heb de kwelders gezien zoals die in het hoekje bij Seerijp, en de fascinerende dynamiek van de jonge duinvorming die zich zoals op alle Waddeneilanden overal hoog op de brede stranden ontwikkelt. De machtige opeenvolging van wad, kwelders, slenken en duinrijen van de Noordsvaarder is al een stadium verder. En West toonde ons zijn schilderachtige, bijna stadse aard met zijn gezellige straatjes, met zijn kroegen, restaurants en hotelletjes en zijn trendy winkels waar je je bijna in het centrum van Amsterdam zou wanen en met zijn Brandaris, centraal op het dorpsplein hoog verheven boven het dorp.
Ook nog vogels? Ja zeker, dat viel nog helemaal niet tegen. Al tijdens onze eerste uurtjes op het eiland, tijdens een wandeling vanuit ons vakantieappartement in Baaiduinen, zag ik in diverse groepen rotganzen in het polderland achter de Waddendijk in totaal drie zwarte en twee witbuikrotganzen, en een oudejaarsavond en een nieuwjaarsnacht vol gezelligheid, drank, vuurwerk (niet van onszelf, laat dat duidelijk zijn) en wind en regen verder lukte het me om beide al op de eerste dag van het nieuwe jaar op de nieuwe jaarlijst te plaatsen. Zo vlot gaat dat lang niet altijd, ze zijn immers vrij zeldzaam. Daarmee was het project rotgans succesvol volbracht en kon ik me gaan wijden aan het project roodhalsgans. Daartoe naar het oosten gefietst, helemaal tot voorbij Oosterend, door velden vol ganzen, duizenden rot- en brandganzen maar roodhalsgans zat daar voor zover ik zien kon niet tussen. Het project roodhalsgans moet dan ook als mislukt worden beschouwd. Ook nog even bij Oosterend aan zee geweest, over een nogal lege zee getuurd en door de pioniersduintjes hoog op het strand gestruind. Ideaal voor strandleeuweriken, vond ik, maar ik kon ze niet vinden. Ik sloot nieuwjaarsdag af met een schamele 57 soorten. Dat haal ik meestal rond Utrecht ook wel op 1 januari, maar daar zit er nooit een zwarte of een witbuikrotgans tussen en trouwens ook maar zelden een gewone.
Een cadeautje was de parelduiker de volgende dag vlakbij op het duinmeertje van Hee. Hij dook veel, was daardoor aanvankelijk zelfs moeilijk te vinden maar als-ie boven was, dan was-ie fraai. Terwijl de eenzame boom van Hee uit de hoogte op ons neerkeek.
Bij West aan Zee was het boven zee aanzienlijk drukker dan de dag ervoor bij Oosterend, al zal dat wel niet aan de locatie gelegen hebben. Tientallen roodkeelduikers vlogen er, in amper een uur telde ik er zeker honderd, allemaal naar west (west met een kleine letter w, dit om verwarring te voorkomen). Daarnaast onder andere ook tientallen zwarte zee-eenden. Die vliegen alle kanten op. Eén keer vlogen er twee grote zee-eenden met ze mee, ook een klein cadeautje. Hier ook een stuk over het strand gewandeld, door en langs een mooi en waarlijk ongerept landschap van grillige en schaars begroeide zandduinen en waterplassen in een bed van pioniersvegetatie. Ideaal voor strandleeuweriken, vond ik, maar ik kon ze niet vinden. Ik sloot de dag af in de Noordsvaarder, wandelend langs het laatste duinland en langs de eerste slikken en kwelders. Ideaal voor strandleeuweriken, vond ik, maar ik kon ze niet vinden. Wel klassieke wadvogels als rosse grutto's (tientallen), zilverplevieren (diverse), bonte en drieteenstrandlopers (honderden), kanoeten (een enkele) en kluten (een groepje van een stuk of tien).
In West vond ik in de wateren naast de veerhaven nog een mooie man ijseend. In polder Seeryp een mooie slechtvalk op een paaltje. En de laatste uurtjes voor onze terugkeer naar het dagelijks leven vond ik nog even tijd voor een laatste bezoekje aan wad en slik van de Noordsvaarder. Ideaal voor strandleeuweriken, vond ik, en warempel, dit keer vond ik ze. Een mooie groep van misschien wel 40 stuks foerageerde af en toe vlakbij tussen de plantenresten en zelfs vond ik er nog minimaal twee fraters tussen. Een fijn besluit van ons weekje Terschelling, het moet genoeg zijn om er weer een tijdje tegenaan te kunnen in het nieuwe jaar.
dinsdag 9 januari 2024
Jaaroverzicht
Iedereen een jaaroverzicht, welja, ik ook een jaaroverzicht. Maar waaraan te denken als ik terugkijk op afgelopen jaar (en dan liever niet aan Oekraïne, Hamas, Gaza of Geert Wilders, want daar wordt niemand vrolijk van)? Aan de zielloze stilte op een buiig Vlieland in oktober of aan de zonovergoten Marokkaanse woestijnen met renvogels, groene bijeneters, witbandleeuweriken, egyptische nachtzwaluwen, zandhoenders en nog veel meer? Aan uren wachten op een kille winterochtend op een wolf die niet kwam of aan het uitzicht op tientallen, nee, honderden kuhls pijlstormvogels vanaf het klif bij Sagres, terwijl de zon opkwam boven de Atlantische oceaan?
2023 was een jaar met twee gezichten. Binnenlands was het gewoon een karig jaar. Natuurlijk was er ook van alles te beleven. Naast die zielloze stilte op Vlieland in oktober was er ook het gekkenhuis boven zee, met pijlstormvogels, een geweldige kleinste jager over de branding, noordse stormvogel, vorkstaartmeeuw en meer. En het gekkenhuis op het eiland enkele weken later, een eiland vol vogels met tussen de buien door enkele fijne krenten. En die prachtige grijze strandloper bij Zijpe, de kuhls pijlstormvogel boven zee bij Vlieland, de sensationele noordse pijlstormvogel in het haventje van Yerseke en geelbrauwgors en vale gierzwaluw op Vlieland maakten in de herfst veel goed. Maar na de sensationele siberische waterpieper van februari moest ik vele maanden wachten tot er weer wat echte topsoorten voor me waren weggelegd. Intussen moest ik genoegen nemen met zaken als grijze wouw op Schouwen-Duiveland, ringsnaveleend bij Boxtel, mooie zingende orpheusspotvogel bij Oost Maarland, bijeneters in duinen bij Egmond aan zee, zingende kleine vliegenvanger bij Ede, ruiende kleine topper in de Kennemerduinen, geweldige getijdentrek te Westhoek en meer van dergelijk ‘klein grut’. Ach ja ... Nee, zo'n drama was het natuurlijk ook weer niet maar het ging allemaal zo moeizaam, het was zo zwoegen om toch nog iets van dit jaar te maken. In de winter volgden nog onder andere fraaie meenatortel en humes bladkoning in het hoge noorden dus nee, het was al met al nog helemaal zo slecht niet geweest maar desondanks was het contrast met mijn buitenlandse belevenissen groot. Want 2023 staat voor mij vooral in het teken van mijn droomreis naar Marokko. (https://guuspeterse.blogspot.com/.../maandag-130323...) In de grote stad geweest (Marrakech, Agadir) met alle chaos die daarbij hoort, aan de voet van de besneeuwde toppen van de Atlas gestaan, de steenwoestijnen betreden, de gouden zandduinen van de Sahara gezien die met enige fantasie zulke prikkelende associaties kunnen oproepen, en aan de oceaan gestaan. En onderweg alles voorbij zien komen: lieftallige valleien, grootse rotskloven, verlande rivierbeddingen, lieflijke riviertjes en brede riviermondingen. En overal vogels, prachtige vogels, nieuwe vogels, legendes uit de vogelgids tot werkelijkheid gematerialiseerd. 37 echte lifers + 4 nieuwe ondersoorten! Ik ga ze niet allemaal noemen maar: overal de grauwe buulbuuls en de huisgorzen. Onderweg groene bijeneters. In de bergen van de atlas atlasbergvink en diadeemroodstaart. In de steenwoestijn bij Boumalne temmincks strandleeuwerik, diksnavelleeuwerik, witbandleeuwerik, roodstuittapuit, woestijnoehoe en renvogels. In de echte woestijn bij Merzouga woestijnvink, woestijnmus en woestijngrasmus, kroon- en sahelzandhoen, lannervalk, en egyptische nachtzwaluw. En aan zee bij Agadir heremietibis, audouinsmeeuw, dunbekmeeuw en zwartkruintsjagra. Onder meer, onder veel en veel meer.
En de reis naar Portugal in de zomer was dan wel gewoon maar vakantie maar Lissabon was fijn als altijd, Sintra een attractie met rotszwaluwen als attractie, de kliffen en de binnenlanden van Sagres waren onvergetelijk en met honderden kuhls pijlstormvogels + onder meer vale pijlstormvogels en audouinsmeeuw, vale gierzwaluwen, blauwe eksters, alpenkraaien, bergfluiter en een fijn tochtje over zee met dolfijnen en kuhls pijlstormvogels vlak langs de boot en met ook nog eens stormvogeltjes, was ook Portugal geweldig.
2023 was een jaar met twee gezichten. Binnenlands was het gewoon een karig jaar. Natuurlijk was er ook van alles te beleven. Naast die zielloze stilte op Vlieland in oktober was er ook het gekkenhuis boven zee, met pijlstormvogels, een geweldige kleinste jager over de branding, noordse stormvogel, vorkstaartmeeuw en meer. En het gekkenhuis op het eiland enkele weken later, een eiland vol vogels met tussen de buien door enkele fijne krenten. En die prachtige grijze strandloper bij Zijpe, de kuhls pijlstormvogel boven zee bij Vlieland, de sensationele noordse pijlstormvogel in het haventje van Yerseke en geelbrauwgors en vale gierzwaluw op Vlieland maakten in de herfst veel goed. Maar na de sensationele siberische waterpieper van februari moest ik vele maanden wachten tot er weer wat echte topsoorten voor me waren weggelegd. Intussen moest ik genoegen nemen met zaken als grijze wouw op Schouwen-Duiveland, ringsnaveleend bij Boxtel, mooie zingende orpheusspotvogel bij Oost Maarland, bijeneters in duinen bij Egmond aan zee, zingende kleine vliegenvanger bij Ede, ruiende kleine topper in de Kennemerduinen, geweldige getijdentrek te Westhoek en meer van dergelijk ‘klein grut’. Ach ja ... Nee, zo'n drama was het natuurlijk ook weer niet maar het ging allemaal zo moeizaam, het was zo zwoegen om toch nog iets van dit jaar te maken. In de winter volgden nog onder andere fraaie meenatortel en humes bladkoning in het hoge noorden dus nee, het was al met al nog helemaal zo slecht niet geweest maar desondanks was het contrast met mijn buitenlandse belevenissen groot. Want 2023 staat voor mij vooral in het teken van mijn droomreis naar Marokko. (https://guuspeterse.blogspot.com/.../maandag-130323...) In de grote stad geweest (Marrakech, Agadir) met alle chaos die daarbij hoort, aan de voet van de besneeuwde toppen van de Atlas gestaan, de steenwoestijnen betreden, de gouden zandduinen van de Sahara gezien die met enige fantasie zulke prikkelende associaties kunnen oproepen, en aan de oceaan gestaan. En onderweg alles voorbij zien komen: lieftallige valleien, grootse rotskloven, verlande rivierbeddingen, lieflijke riviertjes en brede riviermondingen. En overal vogels, prachtige vogels, nieuwe vogels, legendes uit de vogelgids tot werkelijkheid gematerialiseerd. 37 echte lifers + 4 nieuwe ondersoorten! Ik ga ze niet allemaal noemen maar: overal de grauwe buulbuuls en de huisgorzen. Onderweg groene bijeneters. In de bergen van de atlas atlasbergvink en diadeemroodstaart. In de steenwoestijn bij Boumalne temmincks strandleeuwerik, diksnavelleeuwerik, witbandleeuwerik, roodstuittapuit, woestijnoehoe en renvogels. In de echte woestijn bij Merzouga woestijnvink, woestijnmus en woestijngrasmus, kroon- en sahelzandhoen, lannervalk, en egyptische nachtzwaluw. En aan zee bij Agadir heremietibis, audouinsmeeuw, dunbekmeeuw en zwartkruintsjagra. Onder meer, onder veel en veel meer.
En de reis naar Portugal in de zomer was dan wel gewoon maar vakantie maar Lissabon was fijn als altijd, Sintra een attractie met rotszwaluwen als attractie, de kliffen en de binnenlanden van Sagres waren onvergetelijk en met honderden kuhls pijlstormvogels + onder meer vale pijlstormvogels en audouinsmeeuw, vale gierzwaluwen, blauwe eksters, alpenkraaien, bergfluiter en een fijn tochtje over zee met dolfijnen en kuhls pijlstormvogels vlak langs de boot en met ook nog eens stormvogeltjes, was ook Portugal geweldig.
Abonneren op:
Posts (Atom)