Mening

Meestal doe ik niet zo aan meningen in het openbaar, want meestal vind ik dat ik of te weinig weet voor een mening, of teveel. Maar nu voor één keer toch maar een mening.
Vandaag met een krappe handvol liefhebbers genoten van een prachtige adulte man kleine vliegenvanger die in alle rust zingend en foeragerend door het bos trok en af en toe opdook op amper tien meter van ons vandaan. Zo een die je maar zelden ziet in Nederland, met fraaie oranjerode keel. Rustig stonden we daar met vier of vijf man te kijken en te wachten tot de vogel weer in de nabijheid zou opduiken. Geen wanklank, de grootste verstoring kwam van een peuter op zijn driewielertje. Een memorabele ervaring die ik me nog heel lang ga herinneren.
Het zal wel aan het regenachtige weer gelegen hebben, vast niet zo geschikt voor mooie foto's, want er is weer heel wat te doen over dit geval. Er zijn mensen voor wie tien meter nog niet dichtbij genoeg is en die het geluid van een zingend mannetje afspelen, om de vogel nog dichterbij te krijgen en nog mooiere foto’s te kunnen maken. Wat ze prima lukt: sommige foto’s die op het net verschijnen, zijn oogverblindend.
Maar het afspelen van zang, ‘tapen’ zoals dat genoemd wordt, leidt ook tot enorme onrust bij het beestje, en zou gemakkelijk kunnen leiden tot verstoring van een (potentieel) broedgeval. Nou is er, zoals het er nu naar uitziet, nog lang geen sprake van een (potentieel) broedgeval, want daarvoor is een vrouwtje nodig en dat is nog in geen velden of wegen te bekennen. Het zal niet voor niets zijn dat de vogel de godganse dag zowat aan één stuk door zit te zingen: wanhopig bezig een vrouwtje kleine vliegenvanger te lokken, naar te vrezen valt vergeefs want vrouwtjes kleine vliegenvanger zijn uitermate dun gezaaid in deze contreien. Maar toch is tapen, het afspelen van de zang om de vogel naar je toe te lokken, tijdens de broedtijd ‘not done’. Het is zelfs verboden.
Deze praktijken hebben dan ook geleid tot grote ergernis en tot hartstochtelijke discussies op internet, en hebben er inmiddels ook toe geleid dat zowel Waarneming.nl als DBA de vogel verborgen hebben. Als altijd bij dit soort gebeurtenissen gaan er ook stemmen op om dit soort gevallen van begin af aan stil te houden en helemaal niet openbaar te maken. Ik ben daar zelf geen voorstander van.
Ik ben erg voor terughoudendheid, wat het verbergen van zeldzame soorten betreft. Als het moet dan moet het, maar zo niet, dan ook maar niet doen. Want als je alles wat de moeite waard is verbergt, ontneem je veel mensen de mogelijkheid om wat meer van de natuur te ervaren dan het alledaagse, creëer je een elite en verlies je rap draagvlak voor natuurbeheer. Want waarom zou je investeren in bijzondere natuur als je daar niets te zien krijgt dat je niet ook in je achtertuin of in het park om de hoek kunt zien? Natuurlijk is dit het andere uiterste, maar het is, zoals Thijs Fijen dat op het forum uitdrukte, een kwestie van ‘balans tussen genieten, sociale controle en belang van de natuur’. De kunst is niet door te slaan, niet naar de ene kant en niet naar de andere. Dat dat af en toe wat minder gelukkig uitpakt, is onvermijdelijk.
Of daarvan hier sprake is, is trouwens nog maar de vraag. Het ziet er niet naar uit dat er een (potentieel) broedgeval is verstoord en de vogel is ook nog geen onherstelbare schade aangedaan, lijkt me.

31 mei 2015