zaterdag 21 december 2013

Donkere dagen

Grijs, kil, winderig en nat: het zijn de donkere dagen voor kerst. Het blijft tot laat schemerig en op dagen als deze wordt het eigenlijk de hele dag nauwelijks licht. ‘Vandaag moesten we de gezelligheid binnen zoeken’ vertelde de weerman op het NOS-journaal. ‘Buiten was het vaak grauw, grijs en nat.’ Waarvan akte.
Maar dan kennen ze ons nog niet. Vogelaars laten zich door niets weerhouden: buiten moeten we zijn! Terwijl de meerderheid van ons volk binnen druk was met de gezelligheid te zoeken, waar hadden we die toch gelaten, vorige winter? ploeterden wij op onze fietsjes tegen de wind in vanuit Kampen naar het Vossemeer, randmeer tussen oostelijk Flevoland en west Overijssel. We passeerden de Roggebotsluis, staken het water over en draaiden de Vossemeerdijk op. We bevonden ons inmiddels in Flevoland. Op het water rechts enkele fraaie mannen grote zaagbek, vogels waarvan je zelfs in het slechtste licht altijd nog de romige tinten in de witte onderzijde ziet doorschemeren. Ook wat nonnetjes: het wit veel witter, en op hun manier ook prachtig. Verderop stonden we tegenover de zandplaten in het Vossemeer en installeerden we ons op de dijk.
Een paar honderd kieviten. Een toenemend aantal van steeds opnieuw invallende  goudplevieren en daartussen tientallen bonte strandlopers. Daartussen moesten we zoeken. Aanvankelijk kon niemand van de aanwezigen iets afwijkends vinden, maar toen riep iemand: ‘Ik geloof dat ik ‘m heb, helemaal links in de groep’. Even zoeken en toen zagen we hem allemaal: een ‘ander’ strandlopertje. Ietsje kleiner, met wat langgerekter lijf en lange vleugelpunten, en met korter snaveltje dan de bontjes. Donker, maar met duidelijke donker-en-lichttekening op de bovendelen. En soms, bij goede lichtval (voor zover mogelijk vandaag) was ook iets van tekening langs de flanken zichtbaar. Bona was binnen! Eindelijk mijn tweede bonapartes strandloper: de vogel die al een week hier vertoeft en zo vriendelijk was om in elk geval tot vandaag te blijven. Een uurtje of zo aan de vogel besteed, toen het nog vrijwel droog was. Hij zat natuurlijk zo ver als-ie zat, maar ik was er gelukkig mee. Je kunt die zeldzaamheden nou eenmaal niet altijd op 10 meter hebben en het kan juist een uitdaging zijn om ook onder deze omstandigheden de karakteristieken van zo’n vogel tot je te nemen. En dat is gelukt. Het was een mooie afsluiter van het jaar.
In Zwolle, omdat we er toch waren, nog even langs geweest bij de sperweruil. Hij zat er weer mooi bij, op amper tien meter (nou ja, twintig misschien, in elk geval veel dichterbij dan bona zojuist), bovenop een staander van het schakelstation langs de Marsweg. We groeten hem in gedachten, tot volgend jaar, en gaan naar huis.


21 december 2013

maandag 2 december 2013

Onder elkaar

Het was natuurlijk al een gedenkwaardig najaar voor ons vogelkijkers en nu werd dat najaar deze week nog even afgesloten met twee mega’s om van te watertanden. Het houdt maar niet op daarmee. Het begon met die sperweruil in Zwolle waar inmiddels heel het land weet van heeft. Wat een waanzinnige vogel, wat een schoonheid, daarbij viel (bijna?) alles wat we afgelopen jaar hebben beleefd in het niet. Maar ineens gingen de media ermee aan de haal. Ineens kwam het in het nieuws, op De wereld draait door, in de kranten, in Pownews, noem maar op en zo werd het een landelijk evenement, een gebeurtenis van nationale allure. Ineens wist heel Nederland van die sperweruil, vroeg een vriendinnetje van mijn dochter of haar vader soms ook naar die gekke uil was geweest, en werd de vogel massaal bezocht. Niet alleen de fanatieke vogelaars, niet alleen diegenen die voor elke rariteit die zich binnen onze grenzen waagt in de auto stappen, ook dagjesmensen, mensen die feitelijk nergens van weten, wilden die gekke uil bezoeken. En dat is natuurlijk hun goed recht, maar op die manier wordt je die uil wel een beetje uit handen genomen. Hij is niet meer van ‘ons’, niet meer van de echte vogelaars, niet meer van de mensen die weten wat dat betekent, een sperweruil in Nederland. Dag in dag uit massale belangstelling was het gevolg. Opstoppingen op de weg naast ‘ons’. Auto’s die op elkaar botsten omdat automobilisten naar ons keken in plaats van op de weg. En nieuw voer voor nieuwe media-aandacht.

En toen was daar die swinhoes boszanger. Net zo zeldzaam, maar veel minder fotogeniek. En veel minder mediageniek. Kranten, radio en TV, allemaal laten ze deze links liggen en gelijk hebben ze natuurlijk want er zijn heus wel belangrijker dingen gaande in de wereld dan een swinhoes boszanger, of een sperweruil. Bovendien is-ie lastig: hij zit niet voor je klaar, nee je moet ‘m zoeken en dat kan uren duren, en de kans is aanzienlijk dat je na die uren zoeken genoegen moet nemen met niet meer dan enkele korte blikken op een vogeltje dat best een swinhoes boszanger geweest zou kunnen zijn. Of minder. Nee, dat is niks voor het grote publiek, en dat is ook niks voor journalisten en cameraploegen. En ik moet toegeven dat ik deze ook een stuk minder spectaculair, een stuk minder mooi vind dan die uil. Maar voor de ware liefhebber is hij evengoed de moeite waard.
De taferelen lijken veel op die bij de uil. Daar stonden we weer met z’n allen, ze moesten wel denken dat we gek zijn. Weer hollen we als gekken achter elkaar aan, weer haasten we ons naar elk gerucht. We staren het bos in waar ook anderen het bos in staren zonder te weten wat we daar nou eigenlijk zouden moeten zien en waar precies. Op die manier kreeg ik wel nog een mooie vuurgoudhaan in de kijker, veel mooier eigenlijk dan die boszanger. Dezelfde gekte dus, dezelfde opwinding als bij die uil, dezelfde drukte en dezelfde hectiek. Alleen niet midden in een wereldstad maar in een op andere dagen stil bos in het landelijke Flevoland. Hier worden we niet geïnterviewd, niet achtervolgd door camera’s en niet begeleid door politie. We komen niet op TV, worden niet uitgenodigd voor DWDD want daar hebben ze wel weer minstens voor een jaar genoeg vogelaars aan tafel gehad. Nee, we zijn weer lekker onder elkaar en da’s ook wel weer eens prettig, voor een keertje.


30 november 2013