Morteratsch

Het was een fenomenale wandeling vandaag. Een duik in de geschiedenis. Zowel die van de afgelopen tienduizenden jaren als van de afgelopen eeuw. En misschien ook wel een beetje een duik in de toekomst.
We waren weer met de senioren mee en waren met de bus naar de 'Oberengadin', het ruigere en hoger gelegen deel van het Inn-dal, ten zuiden van de 'Unterengadin' waar we verblijven. De dalen zijn er wijder dan bij ons, de hoogtes imposanter.
Doel was de Morteratsch-gletsjer, of wat daarvan over is. We begonnen op een parkeerplaatsje langs de autoweg dat geweldig uitzicht bood op een imposant en rijkelijk besneeuwd gebergte waar de gletsjer zijn oorsprong heeft. Dat moest wel honderden meters hoger zijn dan de hoogste toppen bij ons. Toppen tot ruim 4000 meter, zegt Wikipedia.
Enkele kilometers verderop betraden we een landschap dat gevormd is door tienduizenden jaren van sneeuw en ijs. Aan beide zijden van onze wandelroute verrezen de bergwanden tot vele honderden meters boven ons en ons werd verteld dat ooit het dal ongeveer van de top van de ene bergwand tot die van de andere met ijs gevuld was geweest. IJs tot honderden meters boven ons dus, het is bijna niet voor te stellen. Maar we passeerden ook bordjes met jaartallen: 1900, 1910, 1920 enzovoorts, die aangaven tot hoever het ijs dat jaar kwam. Het was nog kilometers tot aan het begin van de gletsjer nu. 1970, 1980: nog altijd vele honderden meters, zeker meer dan een kilometer te gaan. De moderne geschiedenis in een notendop. Per jaar wordt de tong van de gletsjer bijna 10 meter dunner. Met een gemiddelde dikte van 300 meter kan die nog wel even voort, maar uiteindelijk dreigt-ie zo toch helemaal te verdwijnen.
Het is natuurlijk een deprimerend gegeven. Het verdwijnen van de gletsjers zou voor Zwitserland dramatisch zijn; het land is van ze afhankelijk voor water- en energievoorziening. Voor de mensheid staat het voor iets nog veel groters en ingrijpenders. Helaas lijkt het erop dat de groep mensen die er niet in wil geloven, die liever de feiten naar eigen voorkeur ombuigt, almaar groter en invloedrijker wordt.
Maar de wandeling was prachtig. Die ging eerst door dun bebost terrein waarin de alpendennen verspreid in de vallei stonden. Daarna waren de bomen op en was er een afwisseling van schaars kreupelhout en kaal gesteente waardoorheen talloze stroompjes omlaag kabbelden. En tenslotte was er alleen nog maar het kale gesteente. Maar wel overal een overweldigende rijkdom aan weer meest onbenoemde alpenflora. En alles natuurlijk begeleid door het onverstoorbaar op ons neerziende rotsgebergte.
Wat vogels betreft: merels zongen hier, en braamsluipers, dat waren de meest bepalende soorten in dit ongerepte bergland. Maar er waren gelukkig ook barmsijzen, en een mooie zingende grijze gors, zodat ik ook wat dat betreft toch nog een zekere onherbergzaamheid ervoer. Uiteindelijk was dat natuurlijk bijzaak, tijdens deze hoe dan ook memorabele excursie.

's Avonds in de late schemer een tijdje op het terrasje naast het hotel naar de sterren liggen kijken die één voor één verschenen in de zich verdiepende nachthemel. En ons, vooruitlopend op de filosofieweek, afgevraagd: zijn sterren natuur? Wel als je de natuur ziet als hoe je de wereld om je heen kunt ervaren, kunt beleven of zo. Maar niet als je het idee volgt van de mens die deel uitmaakt van de natuur en van haar afhankelijk is. Ze maken in elk geval geen deel uit van de natuur op aarde, maar van welke natuur maken ze dan wel deel uit? Het zijn natuurlijk nutteloze vragen, maar dat zijn vaak de leukste.

Dinsdag 1 juli 2025

Meer Val Sinestra: Zuort