Toen we vroeg in de middag in polder Waard en Nieuwland in de kop van Noord-Holland vergeefs stonden te zoeken naar een roodpootvalk die daar al dagenlang verblijft; mild zonnetje, matig windje en de buienluchten pas aan de horizon of daaromtrent maar roodpootvalk liet het vooralsnog afweten, toen vreesden we een driedubbele sofdag.
1: de pelagische tocht die oorspronkelijk voor vandaag op het programma had gestaan, was afgeblazen. En gezien het beetje wind dat er op dat moment woei, kon je je afvragen waarom.
2: grijze strandloper in het ondergelopen bollenveldje langs de Callantsoogervaart bij Zijpe was vanochtend urenlang onvindbaar gebleven en leek alweer vertrokken.
En 3: nu leek dus ook roodpootvalk niet voor handen om tenminste nog iets van deze dag te maken.
Natuurlijk, dat ondergelopen veldje was geweldig geweest, met misschien wel meer dan honderd bontbekplevieren en meer dan honderd bonte strandlopers, met tientallen prachtige kleine strandlopers en met gaandeweg ook steeds meer krombekstrandlopers. Met minimaal vier grauwe franjepoten die op zeker moment op amper tien meter gebroederlijk naast elkaar helemaal vooraan in een plasje stonden. Met een temmincks strandloper, een kemphaan en een paar steenlopers maar zonder grijze strandloper, gistermiddag hier ontdekt en in potentie mijn tweede ooit, waren die allemaal, hoe fijn ook, toch slechts een soort van troost. Hadden we tenminste nog iets, zeg je dan tegen elkaar.
Uren hadden we al staan speuren, keer op keer werd er op een verdacht gevalletje gewezen, daar voor die hooibaal, links van die bontbekplevier, precies waar nu op de achtergrond die blauwe auto rijdt, en keer op keer werden we gestoord door een slechtvalk die af en toe in de buurt kwam jagen en daarbij steeds grote groepen steltlopers inclusief de vogel die we elkaar probeerden te wijzen, de lucht in joeg. Prachtig hoor, zo’n jagende slechtvalk, maar nu liever even niet. Tientallen kleine strandlopers hadden we desondanks bestudeerd en af en toe hadden we er wel eentje gevonden die behoorlijk koud grijsbruin gekleurd was en helemaal geen lichte strepen op de rug leek te hebben, twee belangrijke aanwijzingen om grijze stralo in overweging te nemen, maar telkens waren ze afgeserveerd als vroeg naar winterkleed geruide kleine. Eén keer stond ik hoopvol een in mijn ogen goede kandidaat te bestuderen, overwegend grijsbruin zonder warme tinten en zonder lichte rugstrepen, misschien ook een beetje robuuster van bouw? Komt er een bij zitten die er precies zo uitziet. Twee grijze strandlopers, da’s wat teveel van het goede en als de ene het niet is, zal de andere er ook wel geen zijn. Van hoe je dan een grijze kunt herkennen, had ik intussen ondanks mijn studie gisteravond steeds minder idee. En niemand kon ‘m vinden. Nee, we geloofden het wel en vertrokken naar polder Waard en Nieuwland om daar vergeefs te gaan zoeken naar een roodpootvalk.
Maar toen die bevrijdende piep, die piep die ons al zo vaak bevrijd heeft hoewel even vaak in ellende gestort maar dit keer niet: ‘Grijze strandloper nog aanwezig, nu in beeld vanaf de Scheidingsweg’. We stappen weer in de auto en haasten ons terug naar de Callantsoogervaart. We kennen inmiddels de weg en twintig minuten later zijn we ter plaatse. En het speuren begint opnieuw. Weer wordt ons een vogel gewezen, en weer worden ons aanwijzingen toegereikt die ons moeten helpen de betreffende vogel in het vizier te krijgen. Tussen twee hoogspanningsmasten moeten we kijken, voor een stapel pallets van die boerderij daar achter. Nu loopt-ie naar rechts, nu staat-ie bij een plasje te poetsen. En op een of andere manier krijgt uiteindelijk iedereen de vogel in beeld. En hij zit helemaal niet ver weg. Eerst is men nog terughoudend maar al gauw is men overtuigd: dit is hem, dit is absoluut de grijze strandloper.
We zien een ‘kleine’ strandloper zonder lichte rugstrepen en vrijwel zonder warme gelige en rossige tinten, volledig grijsbruin van kleur. Maar daarvan hadden we er vanmorgen natuurlijk ook al wel een paar gezien. Waarom is dit dan wel de grijze? Het is lastig. Maar je moet zo’n vogel wel even de tijd gunnen om in te dalen, jezelf de tijd gunnen om ‘m te laten indalen. Als-ie steeds maar dichterbij komt, als-ie op zeker moment op amper tien meter afstand echt overweldigend mooi te zien is, dan begin je gaandeweg te zien hoe subtiel anders hij is. Wat gelijkmatiger getekend en wat minder contrastrijk dan ook de meest grijze kleine strandlopers. Een wat donkerder kop, een wat robuustere en ogenschijnlijk complete borstband, een iets hogere snavelbasis. En natuurlijk de webjes, de kleine restjes zwemvlies tussen de tenen. In het veld zijn ze niet te zien maar op een mooie foto van Toon wel: daar kan de CDNA straks niet omheen. Grijze strandloper in de pocket! Al gaat het daar uiteindelijk natuurlijk niet om. Dat ik grijze strandloper daadwerkelijk heb leren kennen, dat is wat telt. En al die krombekstrandlopers en kleine strandlopers en die grauwe franjepoten die we ook nog hadden vandaag, die waren mooi meegenomen. Een fijne bonus.
17 september 2023
Meer: Zwartkoprietzanger
Het was een memorabele excursie, met vogelwacht Utrecht naar de Wageningse binnenvelden, hoewel niet helemaal zoals we gehoopt hadden. De weersvoorspellers mochten dan al dagen van tevoren voor vandaag een mooie, zonnige en droge nazomerdag voorspeld hebben, misschien wel de laatste van het jaar, nog voor ik de afgesproken vertreklocatie had bereikt was ik al zeiknat geregend. Op vijf minuten fietsen maar even geschuild onder het viaduct van de Waterlinieweg, waar ik uiteindelijk werd opgehaald, wat me toch weer een kwartiertje regen bespaarde. In de regen naar de parkeerplaats aan de Werftweg gereden en in de regen zitten schuilen in de auto. Toen het eindelijk een beetje droog leek, het er maar op gewaagd en het fietspad langs het valleikanaal op gelopen. Grote zilverreiger, paar watersnippen en we voelden alweer de eerste druppels. Toen de regen serieus doorzette, gauw weer terug naar de auto gevlucht om maar weer even te gaan zitten schuilen. Het Binnenveld lieten we er verder maar bij, daar leek ook afgezien van de regen weinig te halen. We besloten de Elster Buitenwaard te gaan proberen, waar het volgens berichten aardig vogelen was.
Bij de Elster Buitenwaard volgde een herhaling van zetten: het leek droog, we gingen de auto uit, het begon alweer te regenen en we vluchtten de auto weer in. Ging lekker zo. Toen het opnieuw droog leek, besloten we het nog één keer te proberen. En warempel, het bleef droog. Alleen bleek de Elster Buitenwaard niet helemaal te kunnen bieden wat we ervan gehoopt hadden. Heb je dat weer: een grote verruigde bende. Er waren achter de vegetatie nog net wat snippertjes water zichtbaar maar daar konden we niks vinden.
Maar gelukkig is daar nog Obsmapp. De app onthulde ons de plek waar de afgelopen dagen onder andere krombekstrandloper was gezien: we moesten verderop langs het weggetje naar het pontje naar Ingen zijn. Daar aangekomen vonden we inderdaad leuke slikjes met steltjes. Krombekstrandloper konden we er niet vinden, maar met onder andere bonte strandlopers, bontbekplevieren en lepelaars was het er aardig vogelen.
Na een tussenstop bij de Amerongse Bovenpolder (lepelaars, raaf) sloten we af in de Steenwaard, waar al enkele dagen een groepje koereigers verblijft. Die zagen we bij aankomst al meteen de plas overvliegen en neerstrijken tussen de koeien in de verte. Een mooie wandeling door een verruigde wildernis bracht ons bij de koeien en ook bij de koereigers. Die lieten zich van hun beste kant zien. Toen we ook nog een mooie adulte geelpootmeeuw ontdekten op een van de bakens langs de Lek en er bovendien een prachtige visarend overvloog, keerden we toch nog enigszins voldaan huiswaarts. Het was niet de meest succesvolle excursie die we met vogelwacht ooit Utrecht hebben beleefd, maar we zullen ons hem herinneren en dat is ook wat waard.
17 september 2023
Onze laatste dag. Na wat getreuzel en een bezoek aan een monumentaal winkelcentrum was het zeeaquarium op het expo-terrein onze bestemming voor vandaag. Was mooi. Levende haaien, roggen, de ondoorgrondelijke maanvis die als een vissenkop met vinnen tussen de andere vissen door zwom, papegaaiduiker, alk, zeekoeten, incasterns en nog veel meer.
's Avonds Bart-Jans verjaardagspicknick in Monsanto. Mooie plek, voor je gevoel mijlenver verwijderd van de stad die je er desondanks aan alle kanten omringt, leuke mensen, gezellig tot in het donker: een mooie afsluiting van onze vakantie.
10 augustus 2023
Terug: Kriskras door Lissabon
Of verder lezen over Marokko: maandag13 03 23 Aankomst
Of meer buitenlandse zaken: Lissabon, 4 juli 2004
Vandaag deden we het een beetje anders: iedereen ging zijns weegs. Iedereen ging alleen op pad om op eigen wijze invulling te geven aan vandaag. Zo ging Esther shoppen in Lissabon, Renske naar het museum en Harriët naar Belem. Ik ging uiteindelijk, na lang wikken en wegen, naar Sintra. Was een makkelijke reis met metro en trein en toen ik daar de rotszwaluwen had ontdekt, wist ik dat ik de goede keus had gemaakt. Prachtige rotszwaluwen die zich prachtig lieten zien bij het prachtige Palacio Nacional de Sintra.
Verder ook erg van Sintra genoten. Sintra is een echte toeristische hotspot. Druk. Overal rijen mensen. Maar het verdient aanbeveling om je af en toe door die drukte heen te slaan (hoewel liefst niet letterlijk) en je door het internationale toerisme te laten meeslepen, of althans jezelf niet allerlei moois dat die sector te bieden heeft, te ontzeggen. Want Sintra is mooi. Sintra is prachtig. Het is een opeenstapeling, bijna letterlijk, van architectonische bezienswaardigheden. Erg Efteling-achtig, dat wel, Madurodam maar dan in het groot, maar ook gewoon erg mooi. Veel klimmen, veel dalen, veel smalle, steile straatjes, veel afgronden en veel uitzichten en heel veel mooie kastelen en paleizen. Zo was het oogverblindend witte Palacio Nacional prachtig.
Een steil toeristisch klimpad de berg op voert er de toerist naar de Moorse burcht en het Palacio da Pena. Zelf beide vanwege de lange rijen alleen op enige afstand gezien, maar erg fraai. De burcht stoer zoals een burcht hoort te zijn, het Palacio kleurrijk en bevallig.
Omlaag langs monumentale paleizen waar je gratis naar binnen kon en het rustig was, en waar je moest betalen en lange rijen stonden. Drie keer raden waar ik naar binnen ben geweest en waar niet. En het ging me niet eens om het geld.
Nog even een mooi steil parkje met onder andere een openluchttheater en terug naar Lissabon.
's Avonds met Bart-Jan naar prachtig (ja, alles was weer prachtig vandaag) uitzichtpunt in Monsanto, het grote parkbos midden in de stad, en uit eten boven een geologisch monument met fraai uitzicht op onder andere de rode brug en het Jezusbeeld in steeds nachtelijker ambiance.
9 augustus 2023
Verder lezen over Portugal: Slot
Na een wat mij betreft hele luie ochtend 's middags met zijn allen de stad in. Hoofdbestemming was het nationaal azulejosmuseum. Dat leek me aanvankelijk een vrij suffe bestemming, maar het bleek een schitterend museum. Het museum zelf bedoel ik, het gebouw, niet zozeer de collectie. Die was ook best de moeite waard en af en toe fraai, maar het gebouw was een sprookje. Met statige binnenplaatsen, een rijkelijk geornamenteerde inpandige kathedraal, spannende hoekjes en doorgangen en alles doordesemd met een even koninklijke als vervallen statigheid waar hier en daar de witte bepleistering van afbladderde.
Het was de enige bestemming van vandaag. Een ware rustdag dus, wat mij betreft. Voor het eten nog even in mijn eentje beneden wezen kijken, wat meteen een geweldige hop opleverde, frank en vrij foeragerend op het grasveld naast de speeltuin, een ook best mooie graszanger en een eurokanarie over.
8 augustus 2023
Verder lezen over Portugal: Sintra
Zo sta je 's morgens nog op een kaap uit te kijken over de Atlantische oceaan en over de kuhls pijlstormvogels in haar schoot, en zo sta je een paar uur later midden in de drukte en de chaos van Lissabon te kijken naar het passerende autoverkeer. Een reisdag dus vandaag.
De dag begonnen met nog een laatste keer onze kaap en ons uitkijkpunt. Koereiger over, twee alpenkraaien en kuhls pijlstormvogels uiteraard, die vormen voor mij geloof ik het beeld van deze vakantie, de soort van de vakantie in elk geval. Eén vale naar west. Daarna de tijd gedood tot kwart over drie en de bus terug naar Lissabon. Het opmerkelijkst was de entree in de stad. Eerst stukje Taagestuarium met tientallen flamingo's, hier onberispelijke wilde vogels. Daarna de eindeloos lange Vasco da Gamabrug over de eindeloos brede Taag. En nu zijn we dan weer terug bij Bart-Jan. Een soort van weer thuis na anderhalve week vakantie.
7 augustus 2023
Verder lezen over Portugal: Nationaal azulejosmuseum
De grootste verrassing vanmorgen tijdens mijn traditionele vogelommetje met Esther op onze kaap, was de groep van 10 tot 15 gewone gierzwaluwen, de onze dus, die foerageerde aan het begin. In de systematiek van Observation.org hier algemeen, in tegenstelling tot de vale die hier slechts vrij algemeen is, wat ietsje minder algemeen is dan algemeen, maar in de praktijk hier natuurlijk veel schaarser. Bij het uitkijkpunt foerageerden ineens weer een stuk of honderd vale, al waren die even later ook ineens weer verdwenen. Interessant waren ook de roodstuitzwaluwen die vanmorgen van de partij waren: eerst vlogen er een stuk of zes langs naar west, even later waren er een stuk of vijf in de buurt. Kortom, er beweegt van alles. Nu al.
Boven zee was het allemaal wat voorspelbaarder. De kuhls pijlstormvogels waren er natuurlijk, maar meest vrij ver weg. Twee keer vloog er een vale pijlstormvogel langs maar dat is inmiddels ook niet meer iets om lang bij stil te staan en ook verder was alles zoals het meestal is.
Daarna met zijn allen een tijdje naar het strandje geweest. Waarop ik nou eens gewoon op het heetst van de dag op pad ging. Gewapend met anderhalve liter water de inmiddels bekende wandeling door de binnenlanden gemaakt. Tot aan het bos. Loeiheet natuurlijk, en doodstil, op het eeuwige geknerp van krekels en cicaden na. Mooi, vind ik. Toch ook vogels. Diverse roodkopklauwieren, zowel juvenielen als hun ouders. Vreemd dat ik die hier tot nu toe gemist had. Diverse keren roodstuitzwaluwen ook, onder andere 18 bijeen op telefoondraden randje Sagres. Die bewegen ook hard vandaag. Op de bekende plek twee blauwe eksters, elders een slechtvalk over en in het bos alweer een fraaie bergfluiter. Op de terugweg nog een rode patrijs in vlucht en randje Sagres drie hoppen.
Tot slot nog twee keer naar het uitzichtpunt geweest. Eerst eind middag met Harriët: mooie kuhls pijlstormvogels en ineens een fraaie audouins meeuw langs vliegend. En 's avonds laat in het donker, omdat ik me realiseerde dat ik daar nog helemaal niet in het donker geweest was en dat kon natuurlijk niet. Het kon nog net. Een belevenis.
6 augustus 2023
Verder lezen over Portugal: Terug naar Lissabon
De Ponta da Atalaia, de kaap achter ons appartementencomplex, is ook een soort Waddeneiland, een magneet voor trekkertjes. Het is natuurlijk pas net augustus maar ik heb er al heel wat leuke soorten gezien die daarna ook zo weer weg waren. Juveniele roodkopklauwier, blauwe rotslijster, roodstuitzwaluw, koereiger, hop. Vooral een stukje aan het begin is leuk. Met een rand van struikgewas, een rijtje palmen, warrelend struweel en een paar agaves doet het denken aan de resten van een tuintje van een inmiddels verdwenen landhuis. Er zijn zelfs de resten van een soort toegangspoort te herkennen. De tuintjes van Sagres. Vanmorgen had ik er een orpheusspotvogel. Geen zeldzaamheid in Portugal, maar ik had er hier nog geen. Verder lieten in alle vroegte enkele kleine zwartkoppen zich leuk zien.
Aan zee was het zo mogelijk nog spectaculairder dan tot nu toe. Al bij nadering hoorde ik van achter het klif een luid gemauw en gejammer alsof de duivel de poort naar de hel had opengezet. Bleken er op de bijna roerloze oceaan vlak achter het klif zeker honderd, misschien wel tweehonderd kuhls pijlstormvogels op het water te bivakkeren die daarbij flink met elkaar en met een paar geelpootmeeuwen aan het bakkeleien waren. Daarnaast vlogen er ook nog heel wat rond, sommige prachtig vlak onderlangs. Met recht honderden kuhls pijlstormvogels dus vanochtend! Tussendoor zag ik liefst tien keer een vale pijlstormvogel tussen de kuhls door naar west vliegen, sommige ook al zo fraai dichtbij langs, terwijl één er een tijdje rondjes vloog tussen de kuhls. Dat is trouwens opvallend: waar de kuhls pijlstormvogels allemaal doelloos en eindeloos rondjes vliegen, vliegen de vale vrijwel allemaal strak naar west. Misschien wel om straks ergens voor de Nederlandse kust te worden opgepikt. Kuhls pijlstormvogel zien we daar vrijwel nooit.
En dan waren er ook nog dolfijnen. Een stuk of tien in totaal verplaatsten zich onder me naar oost. Gezien kop-en-snuitprofiel dat ik af en toe zag, houd ik het op tuimelaars. Gewone of grijze waren het in ieder geval niet. Met ook nog zingende graszanger, drie vale gierzwaluwen, kuifaalscholver en twee alpenkraaien over, kun je spreken van een welbestede ochtend.
In de middag even gezamenlijk het stadje in. Terwijl de anderen gingen shoppen, zelf even naar het haventje en het bijbehorende strandje geweest. Waar de anderen wat souvenirtjes scoorden, een T-shirt of een mooie mok, scoorde ik roodstuitzwaluw en kuifaalscholver.
Hoe interessant en spannend onze eigen kaap kan zijn, bleek ook aan het eind van de middag. In drie kwartier voor het eten had ik daar een loepzuivere en erg fraaie bergfluiter in een groepje dennen aan het begin, een dikke handvol kuifleeuweriken, twee hoppen, de blijkbaar nog aanwezige juveniele roodkopklauwier, een erg mooie graszanger en twee prachtige alpenkraaien ter plaatse. En vanaf het plateau zonder telescoop volop kuhls pijlstormvogels en twee vale.
5 augustus 2023
Verder lezen over Portugal: De laatste dagen in Sagres
Het verdient aanbeveling om jezelf af en toe gewillig te laten leiden door het Internationaal Toerisme, of tenminste om jezelf niet al het moois te ontzeggen dat het te bieden heeft. Want we kunnen wel afgeven op het toeristische dictaat, maar meer dan eens heeft het toch iets prachtigs in de aanbieding. Dat kan van alles zijn. Bijvoorbeeld een dolfijnenboottochtje op de oceaan. Dat is het soort evenement dat welhaast verplicht is als je anderhalve week verblijft op een plek als deze. Miljoenen zijn je voorgegaan, je staat in een rijke toeristische traditie, waarschijnlijk gingen de Batavieren al met bootjes de zee op om dolfijnen te kijken. Je wordt hier dan ook doodgegooid met aanbiedingen van allerhande zeetochtjes en omdat voor een zeevogeltochtje buiten ons vieren geen belangstelling was en vier blijkbaar te weinig was om een tochtje voor te organiseren, kozen we voor het traditionele en veel populairdere dolfijnentochtje.
Tweede keus dus, maar wat was het geweldig! Op een soort speedboot snelden we de oceaan op en bonkten op de golven terwijl de kuhls pijlstormvogels, tot nu toe altijd op gepaste afstand diep onder ons, de boot af en toe tot op enkele meters naderden. Om pas halt te houden toen we een groep dolfijnen vonden. Vooraf waren we nog gewaarschuwd: dolfijnen zijn wilde dieren, je weet nooit zeker of je ze gaat vinden. Nou, wij vonden ze. Een geweldige groep van tientallen gewone dolfijnen. Ze doken af en toe pal naast de boot op, zwommen met ons mee en sprongen geregeld met een sierlijk boogje uit het water. Dat springen van ze, daar spreekt zoveel vreugde uit, zoveel lol, je vraagt je af welke functie dat kan hebben, behalve die lol.
Het is natuurlijk één groot cliché, een toeristendroom mogelijk gemaakt door de gezamenlijke touroperators. Als een reclame voor tropische vakanties. We deinden mee op de golven van de toeristenindustrie maar het was fantastisch.
Ook de pijlstormvogels waren fantastisch. Zoals die roerloos over de golven zweven, de winden bespelen zoals Pallas Athene haar weefgetouw, zoals de negen muzen elk haar eigen kunst bespelen, de luchtstromen strelen als waren die een geliefde, met de tederheid en de gevoeligheid als in een schuchtere vrijage, attent op elke oneffenheid, elke werveling, het is prachtig. En we mogen dan de vogeltocht gemist hebben, de hoofddoelsoort van die tocht kregen we gratis meegeleverd: stormvogeltjes! Diverse keren zagen we er aardig dichtbij boven de golven dwarrelen, een keer vier tegelijk: klein, bruinzwart en met een knallende witte stuit. En dat was alweer heel veel jaren (meer dan 30) geleden.
Ja, het was een onvergetelijke ochtend, ons aangeboden door de verschrikkelijke internationale toeristenindustrie.
4 augustus 2023
Verder lezen over Portugal: De aantrekkingskracht van de Ponta de Atalaia
Het is een winderig oord, dat einde van Europa. Wat wil je ook, we zijn hier in drie van de vier windrichtingen omringd door oceaan. Meestal is het 's morgens nog betrekkelijk rustig en wakkert in de middag de wind aan tot stormachtig. Vanmorgen was het al vroeg stevig aan het waaien. Zonnig is het wel iedere dag. Soms trekken er in de avond raadselachtige laaghangende wolkenvelden over die ons het zicht op de oceaan benemen; soms waait daar zelfs wat lichte miezer uit omlaag, maar altijd schijnt de volgende ochtend de zon weer voluit en heeft buienradar het weer helemaal bij het rechte eind.
Zo ook vanmorgen. Met Harriët wezen wandelen, eerst naar de plek van de blauwe eksters die zij ook graag wilde zien. Het was even wachten maar uiteindelijk kwamen ze tevoorschijn. Kort ook een groene specht gezien. Ik kon het er niet aan afzien maar dat is hier een iberische groene specht, volgens sommige autoriteiten een aparte soort.
Daarna een mooie wandeling om het bos heen. Deels bekend terrein, deels nieuw voor me. Zwarte wouw mooi laag over ons heen, twee alpenkraaien over, roodstuitzwaluw mooi laag langs vliegend en twee koereigers over, ja, er is hier altijd van alles te beleven.
3 augustus 2023
Verder lezen over Portugal: Dolfijnen en stormvogels
De grote stad, de toeristische trekpleister in onze buurt is Lagos, een uurtje met de bus en het is een mooie bustocht. Vergeleken met Lagos is Sagres een dorp. Lagos is alles wat Sagres niet is: druk, chaotisch, toeristisch. Mensenmassa's en stromen auto's die zich door de stad heen wurmen, een boulevard langs een riviertje dat door de stad de oceaan in stroomt, jachthavens, een oud fort, diverse strandjes tussen steile rotskliffen en achter een stoere stadsmuur de oude binnenstad, een wirwar van smalle straatjes en kleine, wit bepleisterde huisjes, enkele al even witte kerken en sfeervolle pleinen. En alles gaat er stevig op en neer.
Je kunt er ook een grottentocht maken: met een bootje langs de kliffen en langs en door fantastische bouwwerken die de kliffen hebben voortgebracht. Beetje Efteling-achtig maar machtig mooi. Wat de vogels betreft waren vooral de duiven interessant. Heel wat goed ogende vogels in het juiste biotoop, dus rotsduiven? Maar ook een paar hele foute en dan vraag ik me af: kan ik de goede dan wel vertrouwen? Maar goed, automatisch goedgekeurd, dus ... Verder geelpootmeeuwen op de kliffen en een paar regenwulpen langs vliegend.
Terug in Sagres: wat een rust hier! Je kunt hier gewoon zonder stoplichten de straat oversteken. Je kunt hier rustig met zijn vieren naast elkaar over de stoep lopen (behalve waar de stoep daarvoor te smal is). En op terrasjes heb je meestal de tafels en de stoelen voor het uitkiezen. We hebben hier zelfs een Spar! Het is hier een bedaard, enigszins sjofel en vervallen kuststadje. Een soort Bergen aan Zee. Vergane glorie. Terug uit het mondaine Lagos (met zijn 28.000 inwoners natuurlijk ook geen wereldstad) voelt dat als een verademing.
2 augustus 2023
Verder lezen over Portugal: Wind
Vandaag weer zoiets: geasfalteerde lanen, stoepranden, straatlantaarns maar niet meer dan een enkel vervallen en alweer verlaten bouwsel, slechts in gebruik bij wildkampeerders die de camping verderop niet willen betalen. Vol gekalkt met graffiti. ‘Don’t grow up, it’s a trap!’ Wat een gek land toch. Geldgebrek? Bureaucratie? Corruptie? Het zal allemaal wel een rol spelen, maar het dorp is er niet gekomen.
Het was tijdens mijn wandeling vanmorgen, toen ik weer eens landinwaarts ging. Waar ik een paar dagen terug geëindigd was. Het was nog vroeg toen randje Sagres ineens een alpengierzwaluw opdook tussen een paar vale gierzwaluwen. Fijne soort. En even verderop een paar mooie blauwe eksters. Ik ging wat dieper het ruige land in. Veel kaal land, kleine struikjes, alles gortdroog. Weinig vogels, afgezien van de kleine zwartkoppen die wel in ieder struikje leken te zitten roepen maar zich maar zelden lieten zien. Wel wat vlinders gekeken. Gestreepte heivlinder en iets met de illustere naam 'klein brandkruiddikkopje'. What’s in a name. Allebei nieuw, uiteraard.
's Middags nog even op het uitkijkpunt geweest, want dat moest nog vandaag. Veel wind, zon tegen, paar kuhls pijlstormvogels.
Tussendoor zwarte wouwentrek. Eerst een of twee naar zuid, de kaap op, en daarna twee terug, naar noord, alsof ze hadden vastgesteld dat ze niet verder konden. Tenslotte een groep van tien hoog cirkelend naar noord.
1 augustus 2023
Verder lezen over Portugal: Lagos
Vanmorgen eerst weer anderhalf uur op het uitkijkpunt gestaan. Doe ik elke ochtend als ik niks beters te doen heb (heb ik eigenlijk zelden), want wat daar dagelijks gebeurt qua kuhls pijlstormvogels is ongelooflijk. Echt overal waar je kijkt zie je ze over de golven glijden, soms met tien tegelijk. Tientallen, meldde ik op Observation.org, maar alles bij elkaar denk ik eerder honderden. Sommige vrij dicht onder de kust en prachtig zichtbaar.
Ook weer een mooie vale pijlstormvogel er tussendoor, en geregeld jan van genten, een paar vale gierzwaluwen en een kuifaalscholver. Een geweldige verrassing was de audouins meeuw die ik zomaar ineens zag vliegen toen ik de meeuwen boven de baai checkte. Het is pas een paar maanden geleden dat ik in Marokko mijn eerste ooit zag, en nu alweer mijn tweede.
Daarna met zijn allen met de bus naar Cabo Sao Vicente. Een plek waar je geweest moet zijn, als je in de buurt bent tenminste: de meest zuidwestelijke plek van het continent. En al is die kwalificatie enigszins arbitrair (er zijn plekken zuidelijker en er zijn er westelijker; het is uiteindelijk een kwestie van hoe je de lijnen trekt), een beetje einde van de wereld is het er wel. En hoe dan ook zeer spectaculair. Kliffen als kathedralen, angstwekkende dieptes, de oceaan die onder je op de rotsen uiteenspat en het stoere vuurtorentje dat waakt op de punt. Boven zee een paar kuhls pijlstormvogels maar dat is tegenwoordig nauwelijks nog het vermelden waard. Ze wennen snel.
Terug gelopen naar Sagres. Enigszins omgelopen door het binnenland, wat niet zozeer mooi maar vooral boeiend was. Deels door een troosteloze, half kale vlakte. Een eindeloze opeenvolging van kaal zand, onooglijke stekelstruikjes en verdorde vegetatie onder verzengende zonneschijn. Maar wel met een mooie duinpieper. En deels door het 'dorp' Esparragueiras, dorp dat feitelijk nooit is gebouwd. Er staan in een straal van enkele honderden meters een paar bewoonde huizen en een paar alweer vervallen ruïnes langs geasfalteerde straatjes met stoep, met straatlantaarns en zelfs met elektriciteitshuisjes, maar verder zonder huizen. Een vervreemdende ambiance, Portugal in een notendop.
31 juli 2023
Verder lezen over Portugal: Don’t grow up
Er is iets gaande. Eergisteren boven onze kaap, de Ponta da Atalaia, roodstuitzwaluw, daarna niet meer. Gisteren ineens koereiger (vanmiddag kwam ie ineens weer aanvliegen). En vanmorgen ineens een blauwe rotslijster en een juveniele roodkopklauwier. En dan zijn er ook nog de vale gierzwaluwen die ook vanmorgen weer met tientallen boven zee en boven de kliffen foerageerden. Het is nog pas juli (nog net), maar de trek begint al aardig op gang te komen. Spannende tijden, zeker op een kaap als deze, met zijn stekelige struikgewas, zijn ruigtevegetatie en zijn hogere bosjes hier en daar en aan bijna alle kanten omringd door de oceaan.
Boven zee vanmorgen weer de inmiddels gebruikelijke kuhls pijlstormvogels. Die blijven geweldig, ik ben er nog niet helemaal aan gewend. Zo rustig, zo kalm en ontspannen als die over de golven glijden, een paar lome vleugelslagen maken en daarna meters lang roerloos over zee zweven, de grote bogen die ze daarbij maken, prachtig! En als er dan ineens iets kleiners, iets tengerders tussendoor snelt, veel onrustiger, met gehaaste vleugelslagen en tussendoor nauwelijks tijd voor glijfases, dan weet je dat je iets anders in beeld hebt. Veel donkerder, groezelige onderzijde: vale pijlstormvogel, knallend naar west. Vanmorgen voor het eerst, en meteen drie keer. Vooral de tweede, vrij dicht onderlangs, was prachtig. En ook over zee zeven grote sterns. Geen topsoort natuurlijk, maar de afgelopen dagen waren ze er niet. Ook over zee dus al trek. De meeste mensen denken bij vogeltrek aan de herfst, maar die begint dus al in juli. Geeft goede hoop voor de komende week.
Verder vanochtend met zijn vieren een beetje in het dorp rond gehangen. Op het strandje waar een kuifaalscholver op zee en een mooie zwarte wouw laag over, en in het centrumpje met winderige terrasjes en pleinen.
's Middags nog even met Harriët over de kaap naar de haven gewandeld. Harde wind weer, en volop zon. Zeer fraai een (of de?) zwarte wouw, min of meer ter plaatse.
30 juli 2023
Verder lezen over Portugal: Cabo São Vicente
Topdagje vandaag. Zo'n dag dat alle rottigheid in de wereld nog slechts achtergrondruis is. Met fijne soorten als blauwe rotslijster, rode patrijs, alpenkraai, iberische klapekster, blauwe ekster, geweldige kuhls pijlstormvogels weer en als klap op de vuurpijl weliswaar geen vogels maar grijze dolfijnen ofwel grampers, daarmee was natuurlijk heel de wereld wel een beetje bijzaak en werden alle eventuele sombere bespiegelingen en beschouwingen naar de achtergrond gedrongen. Morgen misschien weer, niet vandaag.
Om te beginnen vanmorgen vroeg op pad naar het noordwesten, naar het gebied dat op Birdwatching.eu zo wordt aangeprezen. Cabo Sao Vicente in de verte en daarachter en boven een opvallende band bewolking. De Kaap zelf leek af en toe wel in de mist te liggen. Weinig wind nog, zoals elke ochtend. Eerst langs de kustweg gelopen. Prachtige klifviews, al was het me daar vanochtend niet om te doen. Twee zingende lijsters leken wel vrouwtjes blauwe rotslijster. Of jongen, maar dus wel zingend. Maar met dat postuur, die tekening en die blauwe zweem kon ik er niets anders van maken.
Verderop landinwaarts gedwaald door een afwisseling van halfkale prairie, stekelig struikgewas, af en toe een akkertje en stoer pijnbomenbos. Wildernis! Overal kwetterende kleine zwartkoppen, hoewel de meeste onzichtbaar bleven. Raadselachtige geluiden tot een rode patrijs fraai over de vegetatie vloog. Verre bijeneters. Mooie iberische klapekster. En zelfs een groepje alpenkraaien laag over, hun rode snavel fier voor zich uit gedragen. Ze kunnen natuurlijk niet anders. Langs het bos terug. Hop. En tenslotte om het af te maken bij een landhuis, verscholen in de wildernis, enkele fraaie blauwe eksters, waar ik extra blij mee was na mijn kortstondige buswaarneming een paar dagen terug die immers nog om verbetering vroeg.
Op onze kaap nog even de koereiger opgezocht die Harriët daar vanmorgen gevonden heeft.
Vanmiddag met zijn allen naar het oude fort, de Fortaleza de Sagres, op onze buurkaap waar we altijd zo mooi zicht op hebben. Inmiddels een stormachtige noordenwind, zoals elke middag hier. Ik was bijna bang dat we over de bescheiden muurtjes zouden worden geblazen die ons tegen de tomeloze diepte en de woest rond de rotsen woelende oceaan onder ons moesten beschermen.
Mooie oude fortificaties hoog op de vijftig meter hoge kliffen. Portugals cultureel erfgoed want het is het oude fort van Hendrik de Zeevaarder, die hier zijn ontdekkingstochten begon en met ‘rijke buit’ terugkeerde. Over de aard van die rijke buit zal ik het niet hebben, niet vandaag. Ook hier prachtige klifviews, en uitzicht op Cabo Sao Vicente dat nog steeds half onder een vreemde band bewolking schuilging. Boven zee jan van genten, soms vlakbij prachtige kuhls pijlstormvogels en toen bijna recht onder ons die dolfijnen. Af en toe waren ze prachtig zichtbaar, tot meer dan half boven water. Niet helemaal zoals je je dolfijnen had voorgesteld: veel grover, veel bonkiger, met veel wit en een opvallende stompe kop. Grijze dolfijnen, ook wel grampers genoemd.
29 juli 2023
Verder lezen over Portugal: Vogeltrek
We zitten hier in een voor ons doen ongebruikelijk luxueus appartement. Vroeger sliepen we altijd in ons eigen tentje. Later ook wel in stacaravans of in vaste huurtenten op campings, in trekkershutten en eerlijk gezegd steeds vaker in eenvoudige vakantiehuisjes. Maar dit ruime driekamerappartement, van alle gemakken voorzien, met privézwembad exclusief voor de gasten van het complex en met uitzicht op de oceaan, dat is nieuw voor ons. En ik moet zeggen, het bevalt best.
Vanmorgen vroeg eerst terug naar het nabije uitzichtpunt van gistermiddag, de Ponta da Atalaia. Nu met telescoop. Vroege ochtend, nog weinig wind en mooi licht. Onderweg betaalde zich dat meteen uit in vogeltjes die gisteren verborgen waren gebleven maar zich nu wel af en toe lieten zien: kleine zwartkop, kuifleeuwerik, graszanger en roodstuitzwaluw. En vanaf het uitzichtpunt stalen de kuhls pijlstormvogels en vale gierzwaluwen de show. Van de vaaltjes zwermden er wel honderd rond de kliffen en op een gegeven moment foerageerden er tientallen pijlen waarvan sommige niet al te ver weg boven zee. Met ook nog zwartkopmeeuw, enkele jan van genten en kuifaalscholver een welbestede ochtend.
's Middags, toen de wind weer was losgebroken, op zoek naar het estuariumpje dat Birdingplaces.eu had aanbevolen, bij het strand voorbij het haventje. Helaas geen estuarium te bekennen. De boel was compleet uitgedroogd, dat krijg je met die mediterrane zomers van tegenwoordig, dus daar hoeft u niet meer heen. Wel vanaf het strand mooi zicht op omringende kliffen en een rotseiland in zee.
28 juli 2023
Verder lezen over Portugal: Fortaleza de Sagres
Vanmorgen met volle bepakking naar het metrostation gelopen om onze reis naar Sagres aan te vangen. Die verliep maar weer eens vlekkeloos, al was ie lang en vermoeiend. Eindeloze bustocht door en langs kurkeikenbossen, olijfbomenplantages en eucalyptusopslag, glooiende en schaars begroeide prairies en rotsig heuvelland. Mooie doorsnede van Portugal. Grote stukken heuvelland waren slechts bezet met kreupelhout en nog piepjong bos: resultaat van enkele van de vele bosbranden in Portugal de afgelopen jaren? Waaruit maar weer zou blijken dat de effecten van die bosbranden voor de natuur lang niet altijd zo dramatisch zijn. De natuur herstelt zich meestal wel. Wat feitelijk geldt voor vrijwel alle destructie die de mensheid de aarde aandoet: voor de natuur geen probleem, voor de mens des te meer.
Onderweg één slangenarend en twee dwergarenden. En in Portimao blauwe ekster op telefoondraad, een van mijn wenssoorten deze vakantie maar ik wil hem natuurlijk wel nog wat langer.
Bij nadering van Sagres werd het landschap steeds leger, steeds kaler en steeds kariger. We naderden het einde van de wereld, of het einde van de Europese wereld in ieder geval, van de Europese beschaving. Eeuwen van cultuur, eeuwen van literatuur en schilderkunst, van muziek en bouwkunst, van al die dingen die de mens aan moois heeft gecreëerd en die je soms zo optimistisch kunnen stemmen want hoe slecht kan de mens zijn als die zoveel moois heeft gecreëerd? verderop was er niets meer van, was er niets dan duizenden kilometers oceaan. Tot duizenden kilometers verderop het Amerikaanse continent het stokje als het ware overneemt.
We zijn dus in Sagres, de meest zuidwestelijke stad van Europa. Hierna zijn nog slechts die duizenden kilometers oceaan. Sagres is een heerlijk stadje, of dorp bijna, al moet ik nog even nadenken wat er zo heerlijk aan is want traditioneel stedenschoon heeft het niet veel en sommige mensen zullen het misschien saai vinden. Misschien is dat wel wat ik er zo fijn aan vind. Saai misschien, maar ook gemoedelijk, niet al te druk, een beetje aftands ook. Vervallen grandeur en braakliggende veldjes en karige akkertjes die tussen de bebouwing verdwaald zijn geraakt, dat soort zaken. Al heb je die in Lissabon ook.
De omgeving oogt op het eerste gezicht geweldig, met zee en strand en met monumentale kliffen en schaars begroeide prairies met ondoordringbare stekelbosjes en met agaves en palmbomen als ornamenten. Al een klein uurtje op een fraai uitzichtpunt aan zee gestaan, niet meer dan een paar honderd meter van ons appartement vandaan en met zicht op die duizenden kilometers oceaan van hier tot aan Zuid-Amerika en jawel, wat ik al hoopte: zicht op kuhls pijlstormvogels! Fraai keilend want er staat ineens een bijna stormachtige noordenwind. Af en toe zie je even die witte gestalten boven de golven, als ze hun onderzijde naar je toekeren. De meeste ver boven zee maar eentje geruime tijd redelijk dichtbij en prachtig te zien. Hier kom ik nog wel een paar keer terug, en dan met telescoop. Benieuwd wat dat gaat opleveren.
27 juli 2023
Verder lezen over Portugal: Sagres
Vandaag moest ik om te beginnen even beneden vogelen want dat is wat ik doe, waar ik ook ben. Dat was behoorlijk succesvol. Al meteen bij een parkeerplaats twee fraaie hoppen, en dat zijn letterlijk tropische verrassingen. Even later eentje prachtig van nabij kunnen bezichtigen toen ie foerageerde op en rond het kinderspeelplaatsje aan de andere kant van de flat. Heerlijke start van de dag. Hier ook eurokanarie en diverse zwarte roodstaarten. En op het veld diverse graszangers en zwarte spreeuwen en nu ook wat gierzwaluwen over, waaronder in elk geval één gewone, die we in Nederland ook volop hebben, en drie vale, de Zuid Europese variant. Het enige wat niet wilde lukken, was kleine zwartkop. Wel geregeld horen roepen maar ik kreeg hem niet in beeld.
Dat alles gewoon in de metropool Lissabon. Aan alle kanten om me heen waren nog de woonflats zichtbaar.
Na ontbijt weer Lissabon in. Eerst naar Restauradores en met het tamelijk beroemde klimtrammetje omhoog naar een parkje met fraai uitzicht over de stad. Echt heel toeristisch; of je wilt of niet, je maakt hier deel uit van het wereldwijde massatoerisme. De drukte om ons heen bewijst dat wel. Wil je die drukte niet, dan moet je thuisblijven. Maar dat zou jammer zijn want die uitzichten …, en ook de gezellige drukte, de soms virtuoze straatmuzikanten en de koningspage in het bloemenperk een verdieping lager. En ook de blauwkoparatinga‘s, al zijn dat zo'n beetje de halsbandparkieten van Lissabon. Halsbandparkieten heb je trouwens ook wel in Lissabon.
Bezoek gebracht aan de Igreja Sao Roque, van buiten stoer en hoekig, van binnen zo rijkelijk geornamenteerd dat je er duizelig van zou worden. En lopend, per uitpuilend antiek trammetje en opnieuw lopend naar het Castelo San Jorge. Daar, hoog verheven boven het hart van Lissabon, de verdere middag doorgebracht. Fijne combinatie van luieren en bezichtigen. Mooie plek waar de herinneringen aan de oude geschiedenis je tegemoet komen, prachtige uitzichten ook en prachtige vale gierzwaluwen hier ineens, subtiel anders dan de vogels die we thuis wel kennen. Maar opnieuw kleine zwartkop niet kunnen vinden, hoewel ik die geregeld hoorde.
26 juli 2023
Verder lezen over Portugal: Naar het zuiden
Vooraf wil ik even gezegd hebben dat ik vind dat we echt minder moeten gaan vliegen. Maar ik heb natuurlijk even geen recht van spreken meer, aangezien ik nu al voor de tweede keer ben wezen vliegen dit jaar. Ik schaam me daar wel een beetje voor maar desondanks vind ik dat we echt minder moeten gaan vliegen. Ik beloof dat ik tenminste tot en met volgend jaar niet meer in een vliegtuig stap.
Over tot de orde van de dag: het veel te lange vakantieverhaal waarmee collega’s elkaar op de eerste dagen na de vakantie vervelen in de pauze. Ik zal proberen het kort te houden. Gisteravond laat in Lissabon aangekomen. De vliegreis verliep weer vlekkeloos. Ik snap niet waarom ik daar elke keer weer zo zenuwachtig om ben. We logeren bij Bart-Jan en Inês en dat is als altijd gezellig en comfortabel. Beneden is nog altijd dat braakliggende terrein met verwilderd grasland, rondzwervende bosjes kreupelhout en hoog opgaand suikerriet, waar ik altijd graszanger en kleine zwartkop had, met daarachter de opslag waar de containers huizenhoog liggen opgeslagen. Vanochtend alleen van bovenaf gekeken. Naast geluidjes van graszanger en kleine zwartkop onder andere zwarte spreeuwen en zomertortel.
Verder vandaag beetje gekriskrast door Lissabon. In Carnide smalle straatjes en dorpspleintjes en een terrasje met drank en spijzen. In het centrum op het Praça do Commercio gestaan, aan de Taag gezeten (geelpootmeeuwen, zwartkopmeeuw en eindelijk één vale gierzwaluwen; de gierzwaluwen lijken hier meest alweer vertrokken) en door Alfalma gedwaald. Voor wie Lissabon kent is dat voldoende informatie. Voor wie Lissabon niet kent: ga erheen. Naar Alameda en van daar naar de Fonte Luminoza, neoklassiek, nationalistisch (of fascistisch zo men wil, in elk geval gebouwd in de hoogtijdagen van het fascisme) fonteinmonument, een overweldigend kunstwerk met elegante blote dames en krachtige, gespierde heren: ideaalbeeld van een traditie die we nog steeds niet helemaal achter ons hebben gelaten. En ik vond het eerlijk gezegd niet eens lelijk. Wat dat over mij zegt, laat ik in het midden. Tenslotte naar het Parque das Naçoes, voormalig expoterrein aan de Taag. Met onder andere de watervulkanen, die het niet deden vandaag.
25 juli 2023
Verder lezen over Portugal: Massatoerisme
Of over Marokko: maandag13 03 23 Aankomst
Of Lissabon, 4 juli 2004
