dinsdag 20 november 2018

Noord-Holland

Een model excursie vandaag met vogelwacht Utrecht. Al enkele maanden geleden was besloten dat vandaag Noord-Holland op het programma zou staan en dat bleek destijds een bijna profetische keuze geweest. De hele dag volop zon, akkoord, dat was in de rest van het land niet anders, maar er waren gisteren in de provincie een paar hele leuke soorten gevonden die we vandaag voor het oprapen hadden en dat maakte dat we om elf uur aan de koffie met gebak zaten met al grijze wouw, humes bladkoning, ijseend en (nota bene!) griend op zak. Op zich al genoeg voor een gedenkwaardige dag en we hadden er nog een halve te gaan.

Onder een stralende hemel maar wel in een tamelijk bittere kou hadden we vanmorgen de zon zien opkomen boven het Wormer- en Jisperveld nabij Oostknollendam. (Oostknollendam! Met een beetje moeite moet je daar eindeloos grappen over kunnen maken.) En hadden daar, sneller dan we hadden durven hopen, de daar gisteren ontdekte grijze wouw teruggevonden. Afstand en pal tegenlicht, vooral toen de zon echt op was en dat was al gauw, hadden wel enigszins ons zicht gehinderd maar toch was de vogel goed herkenbaar geweest. Die toch wat aparte en karakteristiek vliegwijze, af en toe biddend, af en toe zwenkend, niet zo statisch als de diverse ook aanwezige torenvalken. Wat bolle kop, spitse vleugels: anders, zeg je dan tegen elkaar, omdat je ook niet weet hoe dat uit te leggen. Af en toe, even dichterbij en met iets beter licht, was ook iets van het kleed zichtbaar geweest. Het was allemaal niet optimaal maar voorlopig afdoende. We hadden ons voorgenomen later vandaag, met iets beter licht en hopelijk iets dichterbij, nog eens terug te komen en waren naar Petten gegaan, op zoek naar die andere (ook) nog niet gemelde topsoort: humes bladkoning in de groenstrook die daar dwars door het dorp loopt. Het was even zoeken geweest, vuurgoudhaan, tjiftjaf, maar toen had ik hem horen roepen. Ik had de anderen gewenkt en na enige tijd hadden we de vogel mooi in beeld gekregen. Ook deel 2 van onze queeste was geslaagd. En precies op dat moment, beter was niet denkbaar, die alert: griend (! Geen bultrug, nee, veel zeldzamer nog) voor de kust bij Camperduin. Wij onmiddellijk naar de auto en die kant op. Telescopen opgesteld voor een desnoods langdurige speurtocht over zee maar al gauw hadden we (opnieuw!) beet: een reusachtig beest verscheen met grote regelmaat telkens weer kort boven de golven. Stompe kop (meende ik af en toe kort te zien maar misschien was dat maar verbeelding), hoekige rugvin en dikke, forse ‘staartwortel’ zoals dat genoemd wordt: volgens de kenners onmiskenbaar. Griend, zo wist Toon te vertellen, is in de Noordzee nog veel zeldzamer dan bultrug, die er inmiddels een reguliere gast is die ook geregeld langs de Nederlandse kust opduikt. Griend niet. Griend is zo goed als blind in de Noordzee omdat die, in tegenstelling tot bultrug, zich oriĆ«nteert met behulp van echolocatie. En die werkt niet met de zandige bodems van de Noordzee. Grienden raken dus volledig gedesoriĆ«nteerd als ze in de Noordzee verzeild raken. Griend zal daar dus nooit, zoals bultrug, een reguliere gast worden. Behalve misschien rond de windmolenparken die in steeds grotere aantallen verschijnen. Grienden komen alleen in de Noordzee terecht als er al iets mis is.
Toons voorspelling dat een dezer dagen wellicht ergens een griend zou stranden, werd helaas binnen enkele uren bewaarheid. Nog deze middag belandde hij op een zandbank voor de kust van Egmond aan Zee. Een treurig einde voor zo’n prachtig dier dat wel een schaduwrandje vormde aan onze prachtige waarneming. Inmiddels is gebleken dat-ie al doodziek was toen we hem zagen bij Camperduin. Ik ben er nog niet helemaal uit of dat met terugwerkende kracht invloed heeft op mijn beleving van dit geval.

Dat de middag onmogelijk zo succesvol kon zijn als de ochtend, was ons al wel duidelijk. Maar we hadden niets te klagen. Staande bij de Putten vloog er ineens een mooie velduil hoog over. En weliswaar faalde onze poging de grijze wouw nog wat beter te zien te krijgen, vogel was al uren niet meer in beeld en leek verdwenen (het was dus een hele goede keus geweest om daar vanmorgen te beginnen), maar een uur later stonden we wel op de zeedijk bij Waterland te kijken naar een prachtige ruigpootbuizerd die zich uitvoerig aan ons toonde, volop biddend boven de oeverlanden langs de Gouwzee. En op de Gouwzee vonden we tussen de duizenden kuif- en tafeleenden onder andere een witoogeend en enkele toppers. Het was een waardig slotakkoord voor vandaag. Met een karrevracht aan mooie soorten keerden we huiswaarts. Het was een gedenkwaardige dag geweest.

18 november 2018

Geen opmerkingen:

Een reactie posten