Rotslijster in Den Helder

Een heerlijke twitch weer vandaag. Na een door de opwinding wat onrustig nachtje vanmorgen waarneming.nl gecheckt: hij zat er nog. Trein genomen naar Den Helder en vlug vlug naar de waddendijk gefietst waar een paar bekenden me naar verderop verwezen waar ik al gauw vanaf de dijk naar de vogel stond te kijken die rondscharrelde op het dak van een appartementencomplex. Dat liep weer op rolletjes. Alleen: waar stonden we nou eigenlijk met zijn allen naar te kijken? Naar een eerste winter / tweede kalenderjaar rode rotslijster? Zeer zeldzaam, zou het dertiende geval voor Nederland zijn, en voor mij een nieuwe soort in Nederland. Maar: wellicht wat teveel blauw, met name op de onderzijde, en wellicht een te lange staartprojectie: staart steekt wat ver achter de vleugelpunten uit voor een doorsnee rode rotslijster. Een (ver!!) oostelijke roodbuikige blauwe rotslijster dan? Ja, die bestaat maar is nog veel zeldzamer en het zou het eerste geval voor Nederland zijn. Ook blauwe rotslijster zou voor mij natuurlijk sowieso een nieuwe soort zijn in Nederland. Maar de rode staart schijnt welke vorm van blauwe rotslijster dan ook, helemaal uit te sluiten en bovendien is de staartprojectie voor een blauwe weer wat kort. Intermediaire kenmerken dus, en zo gaan de gedachte uit naar een hybride. Dat lijkt nog veel onwaarschijnlijker want van hybriden van beide zijn alleen uit de eerste helft van de vorige eeuw twee naar de huidige maatstaven weinig overtuigende meldingen bekend. Daarna nooit meer gemeld, nooit meer beschreven. Als ze al zouden bestaan, zou dan zo’n beest ineens in Nederland opduiken? Dat zou pas een spectaculaire vondst zijn! Maar desondanks weinig bevredigend. Je mag hem niet eens tellen dan! (Al kun je natuurlijk betogen dat je dan rode en blauwe rotslijster ineen hebt: twee nieuwe soorten!)

Een spannende en interessante vogel dus. De discussie wordt vooral gevoerd op internet maar natuurlijk ook op de dijk in Den Helder. Het verloop ervan is grillig. Even leken de meningen te neigen naar een blauwe, maar na de definitieve vaststelling van de rode staart lijkt die optie van de baan en is de hybride-optie in zwang geraakt. Inmiddels is men zich echter gaan realiseren hoe onwaarschijnlijk die eigenlijk is en lijkt toch een ‘gewone’ rode rotslijster weer hoge ogen te gooien: foto’s van internet van adult mannetjes rode rotslijster, vogels waarover niet gediscussieerd hoeft te worden, lijken erop te wijzen dat structuur van de vogel, dus met name de staartprojectie, net kan. En intussen zijn ook foto’s van rode rotslijsters opgedoken met wel degelijk wat grijs / blauwgrijs in de onderdelen. Weliswaar van veel vroeger stadium, van september, maar de veronderstelling dat rode rotslijster met blauwgrijs in de onderdelen helemaal niet kan, lijkt daarmee toch van de baan. Beetje uitgestelde rui, beetje onbekendheid met het winterkleed en klaar is kees.

Zo gemakkelijk zal het wel niet gaan, maar wat het ook wordt, hoe dan ook een mooie vogel, en een heerlijke twitch. Vanaf de dijk zien we hoe de vogel foerageert op het dak tegenover ons. Vele telescopen staan gericht op de appartementen daar en we zullen ons maar niet afvragen wat de bewoners daarvan zullen denken. Bij een puinhoop beneden aan de dijk zien we de vogel, een echte rotslijster, van nog dichterbij rondscharrelen tussen het betonafval. En ook laat hij zich mooi zien op een parkeerplaatsje, op een schuurtje, op een schutting en op een balkonrand tussen de laatste huizen van Den Helder. En het mag dan niet zo’n smetteloze adulte vogel zijn, een typische rotslijster is het. In gestalte, in gedrag, maar ook al in de kleuren die door zijn onvolwassen kleed heen breken: de bovenzijde en de kop al lekker blauwgrijs, de onderzijde een mengsel van oranje en dat blauwgrijs dat al die discussies teweeg bracht. En vooral in vlucht is het opvallende rood in de staart zichtbaar. Een vogel dus waar men graag een uitstapje naar Den Helder voor overheeft.

En mocht de vogel uiteindelijk als hybride worden af geserveerd, dan ben ik toch niet voor niets naar Den Helder geweest. Sowieso niet natuurlijk, zie boven, maar ook niet vanwege drie volwassen jan van genten die achter ons langs over het Marsdiep vlogen. En vanwege de visdiefjes die dichterbij langs de dijk vlogen: net als de rotslijster mijn eerste dit jaar. En intussen over ons heen best aardige graspiepertrek .

Toen ik klaar was met de rotslijster, nog even een ommetje gemaakt. Dat leverde me onder andere mijn eerste huiszwaluw op, langs de dijk trekkend naar oost. Is alles laat, heb ik een van mijn vroegste huiszwaluwen ooit. Maar één dag na mijn eerste boerenzwaluw gisteren, en nog vóór mijn eerste fitis: nog nooit vertoond. Langs de dijk mooie groepen steenlopers en paarse strandlopers met ertussen een aantal kanoeten. Een paar wulpen met ertussen een regenwulp. En een mooie man middelste zaagbek. Allemaal veel alledaagser natuurlijk dan de rotslijster, maar evengoed de moeite waard. Zoals ook de boomleeuwerik die zong in de duinen, en mijn eerste groenpootruiter dit jaar, tussen tureluurs en bonte strandlopers in Mariëndal. Een hele leuke afterparty dus, al met al.

13 april 2013