...

In de krant gaat het over oorlog, over moord en doodslag, over de dreiging van hernieuwde economische malaise, over de huizenprijzen en de woningnood en over nog veel meer rottigheid. ‘Dit is de eerste generatie die het slechter krijgt dan haar ouders’, kopte de Volkskrant laatst. Maar dat ik vanochtend in de Gagelpolder een stukje liep langs wat sloten en poelen en dat ik daar vrijwel geen juffer vinden kon, en gisteren ook niet en vorige week ook al niet, daar heeft dan weer niemand het over. Terwijl ik daar toch vroeger de juffertjes met tallozen boven het water zag vliegen. Geen enkele vlinder ook vanochtend, en geen enkele libel, oh ja, eentje. En dan denk je, een stukje van 500 meter, wat zegt dat? Misschien is het verderop wel beter? Maar nee, verschillende slootjes en plasjes verderop oogden net zo verlaten. Misschien ligt het wel aan de tijd van het jaar en is het volgende week alweer beter? Of aan de nog vroege ochtend? Maar: vroeg? Een uur of 9, dat is in juli niet vroeg. De zon scheen en de temperatuur was al (nou ja, nog) aangenaam. Andere jaren was ik altijd net zo vroeg en toen vlogen ze wel.
Het gaat niet goed met de vlinders en libellen in Nederland. Het gaat ook niet goed met de vissen in de zee. Het gaat niet goed met de grote karekiet en met de blauwe kiekendief, met de zomertortel en de veldleeuwerik en de patrijs. Het gaat sowieso niet goed met de akkervogels in Nederland. En het gaat ook niet goed met de bijen, en met de amfibieën en de reptielen. Enzovoort. En ja, natuurlijk, met sommige dingen in de natuur gaat het wel goed, met de brandnetels en de nijlganzen bijvoorbeeld, maar het gaat niet goed met de biodiversiteit. VN-commissies produceren de ene alarmerende rapportage na de andere maar er gebeurt niks. En zie hier waar die rapporten over rapporteren. En dan kun je denken jammer maar toch een beetje een luxeprobleem, maar dat zou weleens kunnen gaan tegenvallen. Dit zou ons uiteindelijk weleens zwaarder op de maag kunnen gaan liggen dan die oorlog, die moord en doodslag, die huizenprijzen en die dreiging van hernieuwde economische malaise. Meer dan dat zouden natuur en milieu er weleens verantwoordelijk voor kunnen zijn dat ‘deze generatie’ het slechter krijgt dan haar ouders. Want minder juffers en minder libellen, dat wijst ook op minder mugjes en minder vliegjes. Ik zag een spinnenweb in de slootkant met daarin nog niet een handvol beestjes. Was dat vroeger altijd anders? Dat weet je op zo’n moment natuurlijk niet, dan is gedegen onderzoek nodig. Nou, dat is dus gedaan, dat onderzoek, en je ziet hier dus gewoon de weerslag van dat onderzoek. Minder libellen en minder vlinders en minder vliegen en muggen betekent ook minder zwaluwen en minder tjiftjaffen, minder boomvalken en minder sterntjes en minder vleermuizen. Het betekent ook minder bijen en minder spinnen en misschien zullen sommige mensen daar alleen maar blij mee zijn, enge beesten, die kunnen we wel missen, maar het punt is, die kunnen we niet missen.
En intussen is het vandaag ook nog eens loei- en loeiheet, ja, je zou het vandaag eigenlijk moeten hebben over dat andere probleempje dat moedertje natuur ons voorschotelt. Warmterecords sneuvelen waar je bij staat. Natuurlijk hoop ik dat de klimaatontkenners op onnavolgbare wijze toch nog gelijk krijgen, maar wie nu nog denkt dat er niets aan de hand is, steekt zijn kop in het zand en dat is met deze temperaturen niet aan te bevelen.

Ik probeer optimistisch te blijven hoor maar soms wordt ik er wat somber van. Je kunt het natuurlijk negeren (‘het klimaat, daar ben ik nu wel klaar mee’), maar je kunt ook drastische maatregelen nemen. Zo heb je mensen die vanwege al die problemen met natuur, met milieu en klimaat, geen kinderen meer willen. Want elk nieuwe kind maakt die problemen op termijn groter. Hun bijdrage aan die problemen is dan in elk geval veel kleiner dan die van mensen met kinderen. Nou is dat natuurlijk een denkfout. Het is niet de bijdrage van de ouders aan de problemen die groter wordt als ze kinderen krijgen, het is de bijdrage van die kinderen zelf die erbij komt. Nou wil ik geen verantwoordelijkheden afschuiven, natuurlijk komen die kinderen niet vanzelf en iedereen moet het vooral zelf weten, maar als je geen kinderen wilt omdat die het milieu teveel belasten, dan is het toch net alsof je tegen ons hypothetische nageslacht zegt: sorry, voor jullie is geen plaats meer, want wij belasten het milieu teveel.

24 juli 2019


Niet bij vogels alleen: Raamsdonksveer