Het was helaas een kansloze missie. Een vruchteloze poging om nog iets mee te pikken van de tamelijk spectaculaire zeetrek die onze kust afgelopen woensdag zomaar uit het niets getroffen had. Want waar kwamen ze ineens vandaan, al die grauwe pijlen, na een nazomer zonder wind van betekenis? Hoe dan ook, ik was weer eens een paar dagen te laat, zoals zo vaak: de stroom was opgedroogd, over zee nog slechts een handvol jan van genten. Nou zijn jan van genten altijd prachtig en thuis zie ik die niet dus laat ik niet al te hard klagen. En een weliswaar vrij verre maar toch herkenbare grote jager. En enkele imposante groepen lepelaars over zee, vele tientallen lepelaars op weg naar het verre zuiden. De eerste al toen ik net de bus uitstapte en nog niet eens wist dat de stroom pijlen was opgedroogd. Op het strand een mooie adulte geelpootmeeuw. En intussen een forse stroom graspiepers over ons heen naar zuid. Dat waren zo’n beetje de hoogtepunten van een ochtendje Katwijk aan Zee. Voor een binnenlander als ik helemaal zo gek nog niet maar het valt natuurlijk in het niet bij wat er een paar dagen eerder aan zee allemaal gezien was. Het blijft zoeken naar die ene perfecte dag aan zee, die ene dag dat je er wel bij kunt zijn.
Het is zeevogelen ten voeten uit. Ofwel er vliegt niks en je staat urenlang vruchteloos over een lege zee te turen, ofwel er staat een lekkere noordwester en je mist meer dan de helft van de vogels die worden omgeroepen. Vind je eindelijk eens iets, verdwijnt het binnen een paar tellen weer in een golfdal, vaak om nooit meer te worden teruggevonden, voor altijd onbekend. Soms vind je zo’n vogel tientallen meters verder weer terug, waarna zich meestal hetzelfde afspeelt. De tijd om er een fatsoenlijk etiketje op te plakken, krijg je nauwelijks. Soms vraag je je af, waar doe je het eigenlijk voor? Wat is daar nou de lol van?
Twee dagen later spoed ik me hals over kop naar Camperduin. Berichten over noordwest 5 tot 7 in de loop van de dag aan zee, bieden een onverwachte herkansing. De eerste uren daar vliegt er echter helemaal niks. Nou ja, wel grote sterns natuurlijk, en geregeld jan van genten en die zijn zoals gezegd altijd prachtig, maar het is niet waar je op gehoopt had, niet waarvoor je je hals over kop naar Camperduin had gespoed. En als eindelijk de wind behoorlijk is aangewakkerd, worstel ik zoals altijd met die zeevogels die temidden van die immense zee aan golven vaak zo ontzettend moeilijk te vinden zijn. Een kleine jager die wordt omgeroepen kan ik niet vinden. Een zwartkopmeeuw die wordt omgeroepen krijg ik ook al niet te pakken. En de eerste grauwe pijl van de middag: gemist. Maar intussen vind ik zelf een kleine jager die zich aan de horizon in een jacht op een paar meeuwen stort. En de volgende kleine jager die wordt omgeroepen krijg ik wel in beeld: een donker beest dat zich niet al te ver weg en aardig zichtbaar naar zuid spoed. Dan vind ik warempel zelf een grauwe pijl, af en toe zichtbaar als een soort kromgebogen spleet in het universum die zich tussen de golven door beweegt. Hij is al voorbij als ik ‘m oppik en al bijna uit beeld als ik me realiseer waar ik naar sta te kijken. En de volgende grauwe pijl die wordt gemeld krijg ik ook te pakken, even zichtbaar boven de golven, donker, spitse vleugels, gegoten in dat vliegbeeld dat al sinds onheuglijke tijden de oceanen trotseert.
Dat is dus waarvoor je het doet. Het zijn die zwervers van de wereldzeeën die je een beetje deelgenoot maken van de mythe van de oceaan. Van die grenzeloze onbekendheid van achter de horizon, waaraan ook de modernste communicatietechnologieën in wezen geen eind hebben kunnen maken. Overal op land kun je, hoe ver ook, naar de horizon toe. Aan zee niet meer. Daar is achter de horizon een wereld die ons niet meer toebehoort. En met zo’n grauwe pijl, of met zo’n jan van gent of kleine jager, geeft zich iets van die wereld bloot, iets dat vrij is en onafhankelijk en zich niet in een kooitje of een rijtjeshuis laat stoppen. En dat daarmee een klein stukje van oeroude jongensdromen verwerkelijkt.
2 oktober 2016
Meer aan zee: Haat en liefde
Geen opmerkingen:
Een reactie posten